Habibullayev Po‘lat Qirg‘izboyevich

Tavallud topgan sana: 14 oktabr 1936 yil

Vafot etgan sana: 7 fevral 2010 yil

Tug’ilgan joy:Andijon viloyati

Yo’nalishlar: Fiziklar, Ustoz va murabbiylar

Tarjimai hol

Habibullayev Po‘lat Qirg‘izboyevich — sovet va o‘zbek olimi, davlat arbobi, O‘zbek SSR Oliy Kengash Prezidiumi Raisi (1988 — 1989), SSSR Oliy kengash Prezidiumi Rais o‘rinbosari (1988 — 1989).

1936 yil 14 oktyabr kuni Andijon viloyati Asaka tumanida tug‘ilgan.

1960 yil O‘rta Osiyo universitetini tugatgan. 1964 yil fizika-matematika fanlari nomzodligi uchun dissertatsiya himoyalagan (Moskva), 1971 yil esa fizika-matematika fanlari doktorligi uchun ilmiy ishni yoqlagan (Novosibirsk), professor, O‘zbekiston FA akademini, Rossiya fanlar akademiyasi muxbir-a’zosi (1991 yilgacha SSSR FA).

2010 yil 7 fevral kuni Toshkentda vafot etgan.

• Toshkent davlat pedagogika inyatituti “umumiy fizika” kafedrasi raisi (1958—1960 yy.)

• O‘zbekiston Milliy Universiteti “Optika” kafedrasi raisi (1992—1994 yy.)

• Andijon paxtachilik instituti rektori (1971-7195 yy.)

• O‘zbekiston KP MK fan va o‘quv yurtlari bo‘limi mudiri (1975-1978)

• O‘zSSR FA vitse-prezidenti (1978 — 1984 yy.)

• O‘zbekiston FA Yadro fizikasi instituti direktori (1978-1988yy)

• O‘zbekiston FA Issiqpik fizikasi bo‘limi ilmiy rahbari (1977 yildan)

• 1984—1988 yy. — O‘zbek SSR FA prezidenti.

• 1985—1988 yy. — O‘zbek SSR Oliy kengashi raisi.

• 1988—1989 yy. — O‘zbek SSR Oliy Kengashi Prezidiumi raisi, O‘zbek SSR Oliy Kengashi Prezidiumi rais o‘rinbosari.

• 1994—2002 yy. — O‘zbekiston Respublikasi Fan va Texnika davlat qo‘mitasi raisi.

• 2002—2006 yy. — O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qoshidagi Fan va Texnika Markazi raisi.

• 2010 yilgacha — O‘zbekiston Respublikasi FA Issiqlik fizikasi bo‘limi boshqaruvchisi.

• SSSR Oliy kengashi 11 chaqiriq deputati

Ilmiy faoliyati

Asosiy izlanishlari — akustik spektroskopiya, fizika va kvant akustikasi, nanofizika va yumshoq jismlar fizikasi, notekis optika va lazer termokimyo, superion o‘tkazguvchi va kvant-o‘lchamli tizimlar, yadro fizika va radiatsion material o‘tkazuvchanlik, notekis dinamika va xaos, fizika-kimyo izotop va lazer fotosintez va boshqalar.

U tomonidan ilk bor uzunasiga va ko‘ndalang akustik to‘lqinlarning yumshq muhitda muhitdagi relaktsion jarayonlarida molekulyar tabiat (103 Gts) dan (1010 Hz) eng yuqori chastotalargacha tarqalishi o‘rganib chiqildi va bu nanografiyadagi molekulyar tartibni o‘rnatishga va neytronik tizimlarning termodinamikasi pozitsiyasidan tushuntirish berishga imkon berdi.

U yangi ilmiy yo‘nalishlarning asoschisi hisoblanadi: mezoskopik va klastersimon holam ahamiyatli bo‘lgan yumshoq jismlar fizikasi va superionli o‘tkazgichlar.

500 dan ziyod ilmiy ishlar va 15 ta risola muallifi, ulardan 4 tasi P.K.Khabibullaev, E.V.Gevorkian, A.S.Lagunov «Rheology of Liquid Crystals» Allerton Press, New York, (1994), P.K.Khabibullaev, B.G.Skorodumov «Determination of Hydrogen in materials» Springer-Verlag, Berlin (1985), F.Abdullaev, S.Darmanyan, P.K.Khabibullaev «Optical Solitons» Springer-Verlag, Berlin (1993), P.K.Khabibullaev, A.A.Saidov «Phase separation in Soft Matter Physics» Springer-Verlag, Berlin (2003) xorij nashriyotlarida chop etilgan. Shulardan, “Yumshoq jismlar fizikasi”, Toshkent, FAN (1993), “Elektrostaticheskaya model klasternogo iona i termodinamicheskiye parametri reaktsiy klasteroobrazovaniya”, Toshkent, FAN, (1985), “Fizika” 7-sinf kursi, Toshkent, O‘zbekiston Milliy entsiklopediya Davlat ilmiy nashriyoti (2005) va boshqalari O‘zbekistonda nashr qilingan. P. Q. Habibullayev 200 dan ortiq fan nomzodlarini va 40 ta fan doktorlarini tayyorlagan.

“O‘zbekiston fizika jurnali” bosh muharriri, RFA “Akustik jurnal” va bir qator boshqa jurnallarning muharririlik jamoasi a’zosi.

Ilmiy unvonlari va mukofotlari

•          O‘zbekiston FA Akademiki (1984)

•          RFA muxbir-a’zosi (1984)

•          Islom davlatlari FA akademiki

•          Pokiston FA xorijlik a’zosi

•          RF Texnoologiya fanlari akademiyasi akademiki

•          Xalqaro elektrotexnik fanlar akademiyasi akademiki

•          Oliy maktab Xalqaro akademiyasi akademiki

•          Hind Ilm-fan materialshunoslik jamiyati haqiqiy a’zosi

•          Inlellektual mulk Butun jahon tashkilotining ikki karra oltin medali laureati (WIPO)

Davlat unvonlari va mukofotlari

Beruniy nomidagi O‘zbekiston Davlat mukofoti laureati (1981), “O‘zbekiston Respublikasida xizmat ko‘rsatgan fan arbobi” unvoniga musharraf bo‘lgan. “Mehnat shuhrati”, “Hurmat belgisi” ordeni va ikkita “Qizil mehnat nishoni” ordenlari bilan mukofotlangan (2000). La-Pas (Boliviya, 1988 y.) va Litl-Rok (AQSh, 1993 y.) shaharlarining faxrli fuqarosi.

arboblar.uz