ТУПОЛЕВ Андрей Николаевич

ТУПОЛЕВ Андрей Николаевич (1888.29.10, Калинин вилояти — 1972.23.13, Москва) — рус авиаконструктори, акад. (1953), генералполковникмухандис (1968), 3 марта Меҳнат Қаҳрамони (1945, 1957, 1972), Москва олий техника билим юртини тугатган (1918). Н. Е. Жуковский билан бирга Аэродинамика интини ташкил килган (1918), шу инт таркибида самолётлар, торпеда катерлари ва аэрочаналар яратиш билан шуғулланувчи тажриба конструкторлик бюросини тузган (1922) ва уни бошкарган. Туполев раҳбарлигида 100 дан ортиқ типдаги ҳарбий ва фуқаролар самолётлари, шу жумладан, АНТ25, ТУ104 самолётлари (биринчи реактив фуқаро самолёти), ТУ114, ТУ144 (товушдан тезучар фуқаролар самолёти) яратилган. Туполев самолётсозликка дуралюминийни татбиқ қилиш ишларига раҳбарлик қилган (1922—24). Туполев самолётларида 78 жаҳон рекорди ўрнатилган, 28 ноёб учиб ўтишлар (шу жумладан, АНТ4 самолётида «Челюскин» пароходи экипажини қутқариш, АНТ25 самолётида В. П. Чкалов ва М. М. Громовнинг Шим. қутб орқали АҚШ га қўнмай учиши) бажарилган.