ТАЛЪАТ ПОШО

ТАЛЪАТ ПОШО, Меқмет Талъат (1874, Туркия — 1921.16.3, Берлин) — Ёш турклар инқилобининг фаол иштирокчиси, «Иттиғод ва тараққий» партияси раҳбарларидан бири, Туркиянинг бош вазири (1917 й. фев. — 1918 й. окт.). 1890 й. дан иттиҳодчилар сафида фаоллик кўрсатган. 1896 й. да Салоникига сургун қилинган. Усмонли ҳуррият жамиятининг асосчиси (1906). Бектошия суфийлик тариқатида ҳам қатнашган. Ёш турклар инқилобидан кейин турли ҳукуматларда ички ишлар вазири, почта ва телеграф вазири (1913—17) лавозимларини эгаллаган. Усмонли турк султонлиги парламенти депутати. «Иттиҳод ва тараққий» партияси МК раиси. Биринчи жаҳон уруши арафаси ва уруш пайтида Талъат Пошо, Анвар Пошо ва Жамол Пошодан иборат триумвират (учлик) амалда Туркия султонлигини бошкарган. Талъат Пошо хукумати туркчилик ва исломчилик йўлини изчил давом эттириб, ташқи сиёсатда Германияни қўллабқувватлаган. Туркиянинг подшо Россиясига карши курашида Туркистон халқлари қувватлашини умид қилган. Туркия ва унинг иттифокчиси Германия урушда енгилгач, Талъат Пошо ўз сафдошлари билан истеъфога чиққан (1918.8.10). Улар Истанбулни тарк этиб (1918.2.11), Одесса оркали Германияга кетишган. Т. П. Берлинда Дашнакцутюн аъзоси томонидан отиб ўлдирилган.

Ад.: Ғаниев Г. З., Туркия в период правления младотурок, М., 1972; Ражабов К,., Бухорога кизил армия босқини ва унга қарши кураш, Талъат пошо, 2002.

Қаҳрамон Ражабов.