ТАГИСКЕН

ТАГИСКЕН — сўнгги жез даврига оид археологик ёдгорлик. 1959 й. Қизилўрда (Қозоғистон) ш. нинг жан. ғарби, Сирдарёнинг қад. ўзани Инқардарё яқинидан топилган. Тагискен 1960—63 й. ларда СССР ФА Хоразм археологик экспедицияси (СП. Толстое раҳбарлигида) тадқиқот ишларини олиб борган. Тадқиқотлар натижасида Тагискендан 70 дан зиёд мозорқўрғон аниқланган. Дафн иншоотлари улкан бўлиб, айримларининг диаметри 25 м гача. Тагискен 2 қисмдан: Шим. Тагискен ва Жан. Тагискендан иборат. Шим. Тагискен мил. ав. 9—8аларга оид бўлиб, хом ғиштдан қилинган ҳашаматли дафн иншооти қолдиқлари ва унинг атрофидан 14 та ҳар хил ҳажмдаги қабр топилган. Уларга қабила бошликлари, атрофдаги қабрларга эса, уларнинг қариндошлари дафн этилган. Қабрлардан олтин ва жез исирға, маржон, жез мих, ўроқ, пайкон ва сопол идиш (кўза, коса, тувак)лар топилган. Жанубий Тагискендан мил. ав. 7—5-а. ларга оид сак қабилаларининг дафн иншоотлари очилган. Қабрлардан эгаржабдуқ, жез ўқ учи, ёғоч қинли шамшир, ойна ва нақшланган сопол идишлар, скифча усулда ишланган олтин билагузуклар, эгаржабдукларнинг жездан ясалган буюмлари топилган. Моддий маданиятда сўнгги жез даврига оид маҳаллий маданият анъаналари билан Ўрта Осиё жан. даги бирмунча юксак маданият Жан. Урал савроматлари, Қозоғистон саклари ва Жан. Сибирнинг скиф типидаги маданияти билан алоқадор бўлган.