ЎСИМЛИКЛАРНИ ҲИМОЯ ҚИЛИШ ИНСТИТУТИ

ЎСИМЛИКЛАРНИ ҲИМОЯ ҚИЛИШ ИНСТИТУТИ, Ўзбекистон ўсимликларни ҳимоя қилиш илмий тадқиқот институти — ўсимликларни ҳимоя қилиш бўйича бош мувофиқлаштирувчи илмий марказ. 1958 йилда Бутуниттифоқ пахтачилик интининг Ўсимликларни ҳимоя қилиш марказий ст-яси негизида ташкил этилган. Тошкент вилояти Қибрай тумани Салор шаҳарчасида жойлашган. ин-т фаолиятининг асосий йўналишлари: ўсимликларни ҳимоя қилишнинг янги воситаларини қўллаб, экинлар ва улардан олинадиган маҳсулотларни зараркунандалар, касалликлар ва бегона ўтлардан ҳимоялашнинг самарали ва замонавий технологияларини ишлаб чиқиш; экинларнинг зараркунанда ва касалликларга чидамли турлари ва навларини аниқлаш; дон экинлари зараркунандалари, касалликлари ва бегона ўтларига қарши экологик хавфсиз кураш чораларини, донни сақлаш даврида зараркунандалардан ҳимоя қилиш технологиясини ишлаб чиқиш; республикада ва чет элларда ишлаб чиқарилган замонавий инсектоакарицидларни ўрганиш ва синаш асосида самарадор бўлганларини танлаб олиш ва ишлаб чиқаришда фойдаланиш учун тавсия этиш; ғўза, буғдой ва сабзавот экин майдонларида учрайдиган бегона ўтларга қарши янги гербицидларни қўллаш шароитларини аниқлаш ва қ. х. да қўллаш усул ва тартибқоидаларини тавсия этиш; зарарли чигирткаларнинг биологик ва экологик хусусиятларини ўрганиш ва уларга қарши биологик ва кимёвий кураш чораларини ишлаб чиқиш ва бошқалар.

Ин-т таркибида: 3 бўлим (энтомология, фитопатология, патент ва жорий этиш); 11 лаб. (техника, мойли экинлар ва тут дарахти зараркунандалари; боғ, сабзавот экинлари ва доривор ўсимликлар зараркунандаларини ўрганиш; қ. х. экинлари зараркунандалари ва касалликларини прогнозлаш; ўсимликларнинг касаллик ва зараркунандаларга қарши иммунитетини ўрганиш; зарарли чигирткаларни ўрганиш ва математик моделлаштириш; чет эллар билан алоқалар ва илмийтехника ахбороти; иктисодиёт ва механизация тадқиқотлари); Қўқон, Хоразм, Нукус, Қашқадарё, Сурхондарё филиаллари, Наманган қўриқхонаси бор. Интга ажратилган тажриба хўжалиги ер майдони Қибрай туманида 14 га, Фарғона таянч пункти (Бағдод тумани Ултарма қишлоғи)да 65 га. ин-т ташкил этилгандан бошлаб, асосан, ўсимликларни зараркунанда, касаллик ва бегона ўтлардан ҳимоя қилишнинг уйғунлашган кураш чораларини ишлаб чиқиш муаммолари бўйича изланишлар олиб борди ва ғўзанинг асосий зараркунандаларига қарши биологик кураш усулини ишлаб чиқци ва ишлаб чиқариш га жорий этди. Итт фаолияти С. А. Журавская, К. И. Мирпўлатов, Б. Г. Алеев, В. В. Яхонтов, Н. С. Мирпўлатова, Н. Г. Запрометов, Ф. М. Успенский, С. Н. Алимуҳамедов, Н. М. Маҳмудхўжаев, Ш. Т. Хўжаев, Ф. А. Степанов, С. Б. Запевалова, З. Қ. Одилов, И. С. Ўрунов, Т. К. Ҳасанов, К. Асанов, М. Х. Комилова, Э. Л. Алхасьянц, У. Расулов, А. X. Ҳакимов, М. И. Рашидов ва бошқалар олимлар билан боғлиқ. Интда 70 га яқин ходим, жумладан, 6 фан дри, 23 фан номзоди ишлади (2005). ин-т ходимлари томонидан 39 та ихтиролар қилинган ва патент билан ҳимояланган. ин-т олимлари томонидан ўсимликларни ҳимоя қилишга оид илмий тўплам, тавсияномалар, услубий қўлланмалар ва бошқалар яратилди. Ин-тда ихтисослашган илмий кенгаш ва аспирантура бор. Илмий кутубхона фаолият кўрсатади.

Ин-т дунёнинг етакчи давлатлари (Россия, АҚШ, Германия, Франция, Япония, Швейцария, Швеция, Украина, Белоруссия, Қозоғистон)даги илмий муассасалар билан илмий ҳамкорлик алоқалари ўрнатган. Муроджон Рашидов.