ЎРТАЧА ҚУЁШ — осмон гумбазининг тропик йил давомида баҳорги тенг кунлик нуқтасига нисбатан тўлиқ бир марта айланиб чиқадиган ва экватор бўйлаб текис ҳаракатланадиган ҳаёлий нуқтаси. Ўртача қуёш вакти шу Ўртача қуёшга асосланади. Ер орбитаси ва эклиптиканниг экваторга оғмалиги натижасида ҳақиқий Қуёш билан бир вақтда апогей ва перигейла бўладиган ўртача эклиптика Қуёши тушунчаси жорий этилган; бу билан Ер орбитасининг эллипс шаклидалиги билан боғлиқ ноқулайлик йўқотилади; ўртача экваториал Қуёш (Ў. қ.) экватор бўйлаб текис ҳаракатланиб, баҳорги тенг кунлик ва кузги тенг кунлик нуқталаридан ҳақиқий Қуёш билан бир вақтда ўтади, бу билан иккинчи сабаб — эклиптика оғмалигининг таъсири йўқотилади. Ҳақиқий Қуёш ва Ўртача қуёш тўғри чиқишлари ёки соат бурчаклари фарқи вақт тенгламаси дейилади ва ҳақиқий Қуёшни кузатиш орқали ўртача вақтни аниқлашда ҳисобга олинади.