HAKIMXOʻJA QOZIKALON (1802 — Toshkent — ?) — Toshkentning soʻnggi qozikaloni. 1865-y. da Rossiya qoʻshinlari Toshkentni qamal qilganida shahar mudofaasi rahbarlaridan biri. Shahar rus qoʻshinlari tomonidan egallangach, Hakimxoʻja qozikalon Abulqosim eshon, domla Solihbek oxund singari nufuzli kishilar bilan M. T. Cher-nyayev qarorgohiga borib Toshkent sh. ni idora etish xususida u bilan muzokara olib borgan (1865-y. 12 iyul). H. q. hamma masalada oʻz xalqi manfaatlari saqlangan holda amniyatnoma tuzilishiga sababchi boʻlgan. 1866-y. Turkiston viloyati harbiy gubernatori general Romanovskiy nomiga laganbardorlar muhri bosilgan tavsifnomaga imzo chekmagani tufayli general bilan munosabati yomonlashgan.
1867-y. da fon Kaufman Toshkentga kelganida Hakimxoʻja qozikalon xususidagi taʼriflarni eshitib, uning uyiga boradi. U bilan suhbatlashib muammoli masalalarda uning maslahatlariga muhtoj ekanligini bildirgan. Kaufman usta diplomat boʻlgani uchun Hakimxoʻja qozikalondan oʻz manfaatlari yoʻlida foydalanmoqchi boʻladi. Bu hiylani payqagan qozi-kalon oʻz arizasiga binoan vazifasidan boʻshatiladi. Qozikalon mansabi bekor qilingach. Hakimxoʻja qozikalonning oʻgʻli muhiddinxoʻja qozi Sebzor qoziligiga saylanadi va 25 y. cha bu vazifani ado etadi.
Ad.: Oʻzbekistonning yangi tarixi. 1-j. (Tur-kiston chorizm mustamlakachiligi davrida], T., 2000.
Hamdam Sodiqov.