ЧЕКСИЗЛИК

ЧЕКСИЗЛИК (математикада) — миқдорлар, катталиклар ва б. математик тушунчаларни кенгайтириш мақсадида ишлатиладиган тушунча. Математик анализда чексиз кичик, чексиз катта микдорлар, геометрияда чексиз узоклаштан элементлар, ҳақиқий сонлар тупламини иккита «махсус» сон — оо ва +оо билан, тўпламлар назариясида натурал сонлар қатори 1, 2,… ни трансфинит сонлар билан тўлдириш ва ҳ. к. шундай тушунчадир.

Маc, ҳосила тушунчаси чексиз кичик икки миқдор нисбатининг лимити, интеграл эса сони чексиз кўп «чексиз кичик»лар йиғиндисининг лимити бўлиб, бундай «кенгайтиришлар» мат. ва б. фанларда муҳим аҳамиятга эга. Ўзгарувчан чексиз кичик, чексиз катта миқдорларни ўзгармас чексиз катта миқцорлардан фарқ қилиш учун «потенциал» ва «актуал» чексизлик терминлари вужудга келган.