БАТТОНИЙ

БАТТОНИЙ Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Жобир (858 — Баттон (Сурия) — 929) — фалакиётшунос ва риёзиётчи. Раққа ва Бағдодда ижод қилган. Европада Albategnius номи б-н машҳур. «Синуслар жадвали тузишнинг мавҳум усуллари баёни» («Тажрид усул таркиб ал-жуй-уб»), «Ас-Сабий зижи» («Аз-Зиж ас-Са-биъ») каби асарлари маълум. Баттоний «Ас-Сабий зижи»да 1/2 дан оралатиб котангенслар жадвалини берган. Унда Қуёш ва Ойнинг қарамақарши туриш жадвали, 273 та жойнинг географик координати, 533 та юлдузнинг жадвали ва б. хам берилган. Бу асар Европада ҳам тригонометрия фани ривожига катта ҳисса қўшди. Ойнинг кўринадиган томонидаги битта кратер Б. номи билан аталган.

Ад:. Матвиевская Г. П., Розенфильд Баттоний, Математика и астрономия мусульманского средневековья и их трудў (VIII — XVII вв.), М., 1983; Бородин А. И.,Бугай А. С, Вўдаюҳиеся математики, Киев, 1987.