ЛАТИШЛАР

ЛАТИШЛАР (ўзларини латвиеши деб атайдилар) — халқ. Латвия Республикасининг асосий аҳолиси (1390 минг киши, 1990-й. лар ўрталари). Россияда (47 минг киши), шунингдек, Литва, Эстония, Белоруссия, АҚШ, Канада, Швеция ва Австралияда ҳам яшайдилар. Умумий сони 1,54 млн. киши (1990-й. лар ўрталари). Европеоид ирқига мансуб. Латиш тилида. сўзлашадилар. Диндорлари, асосан, христиан протестантлар, Латгалияда эса христиан католиклар. Латишлар этногенези тили ва маданияти литваларта жуда яқин. Латишларнинг аждодлари Латвия ҳудудига мил. ав. 3—2-минг йилликда келиб жойлашган болтиқ қабилалари ҳисобланади. Мил. 1-минг йиллик бошида Болтиқ денгизи бўйида маданий жиқатдан қардош қабилаларнинг этник уюшуви содир бўлган. Мил. 1-минг йиллик охири — 2-минг йиллик бошларида Латишларда илк мулкдорлик муносабатлари вужудга келиб, ягона латиш элати шакллана бошлаган. Бу жараён 12-а. охири — 13-а. бошида немис — салибчиларининг Латишлар ерига бостириб кириши натижасида тўхтаб қолган. 16—17-а. ларда Латвиянинг бир қисми Речь Посполита ва Швеция ўртасида тақсимланган. 1525 й. латиш тилида илк китоб нашр этилган. 19а. ўрталарида латиш миллати шаклланган. Латишларнинг анъанавий машғулотлари — деҳқончилик ва чорвачилик, денгиз бўйида — балиқчилик, тўқимачилик, темирчилик, кулолчилик, ёғочни қайта ишлаш саноати ривожланган.