XOLIZM (yun. holos — yaxlit, butun) («yaxlitlik falsafasi») — dunyoni ijodiy evolyutsiya natijasi deb karovchi taʼlimot; bunga koʻra, evolyutsiya nomoddiy «yaxlitlik omili» bilan yoʻlga solib turiladi. X. asoschisi — jan. afrikalik Ya. Smets (1870—1950).