VAN-DER-VAALS TENGLAMASI — real (ideal boʻlmagan) gaz holatini ifodalaydigan tenglama. Molekulalar hajmining chekliligini hamda molekulalararo oʻzaro tortishish kuchi mavjudligini hisobga olgan holda chiqarilgan had ichki bosim deb yuritiladi. Kuchli siyraklashtirilgan gazlar uchun V.-d.V. t. ideal gaz tenglamasi r V=R 7»ga oʻtadi. Bu tenglamani Ya. D. Van-derVaals taklif qilgan (1873).