TAY TILLARI — qarindosh tillar oilasi; Hindixitoy yarim orolida (Tailand, Laos, Vyetnam, Birma) va Jan. Xitoy hamda Shim. Sharqiy Hindistonning unga tutash hududlarida tarqalgan va ularda 80 mln. ga yaqin kishi soʻzlashadi. Tay tillarining genealogik qarindoshligi xususida 2 xil faraziya mavjud boʻlib, ularning birinchisiga koʻra ushbu tillar xitoytibet timarita, ikkinchisiga koʻra esa avstronez tillari oilasiga mansub. Lekin har ikkala faraziya ham hozirgacha toʻliq tan olinmaganligidan Tay tillarining oʻzini alohida oila deb hisoblash mumkin. Tay tillari asosan quyidagi guruhlardan iborat:
1) haqiqiy Tay tillari ; bularning oʻzi 3 guruhga boʻlinadi: jan. gʻarbiy [tay (siyom), laos, tan, khamti axom, yuan, kxin va b. ]; markaziy [tay (txo), nung, chjuan (jan. lahjalari)]; shim. [chjuan (shim. lahjalari), bui];
2) dunshuy tillari (dun, shuy, mak, txen);
3) sek;
4) lakkya; 5) be;
6) li tillari;
7) lakua;
8) laki; 9) gelao tillari. Barcha Tay tillari tipologik jihatdan oʻzaro yaqin hamda amorf tillart mansubdir. Koʻpchilik tay yozuvlari hind yozuvidan kelib chiqqan (ular muayyan shakliy xususiyatlariga koʻra kxmer yozuvi guruhi, birma yozuvi guruhi deb ajratiladi). Xitoy va Vyetnamdagi baʼzi Tay tillari (chjuan, dun, li; tay, nung) uchun 20-a. ning 2yarmida lotin grafikasi asosida yozuvlar yaratilgan.
Ushbu tillar oilasida ahamiyati va tarqalishiga koʻra haqiqiy tay tili 1oʻrinda turadi. Bu til baʼzi adabiyotlarda kxon tay yoki siyom tili deb ataladi, asosan Tailandsa tarqalgan. Unda 40 mln. ga yaqin kishi soʻzlashadi. Ijtimoiy hayotning barcha sohalarida qoʻllanadi. Tailand Qirolligining rasmiy tili, shu bilan birga, shu mamlakatdagi xitoylik, vyetnamlik, malayyaliklar va b. uchun millatlararo muomala tili xisoblanadi. 4 ta asosiy laxjasi bor: markaziy, jan., shim. va shim. sharqiy. Ular fonetik, qisman leksik jihatdan oʻzaro farklanadi. Adabiy til Bangkok aholisi soʻzlashadigan markaziy lahjaga asoslangan. Tipologik jihatdan boshqa barcha Tay tillari singari amorf til hisoblanadi. Fonetik tizimi 20 undosh va choʻziqlikqisqalik jihatdan qaramaqarshi qoʻyiladigan 24 unli (6 tasi diftong) fonemadan iborat. Boʻgʻinlar maʼlum ohang (ton)larda talaffuz etiladi. Maʼno farklovchi 5 ta ohang mavjud. Soʻz yasalishi asosan soʻz qoʻshishdan iborat. Morfologiyasi analitik xususiyatga ega. Adabiy til xalq soʻzlashuv tili asosida hoz. Tailandning shim. qismida 13 — 14-a. larda shakllana boshlagan. Jan. hind yozuvidan kelib chiqqan qad. kxmer yozuvi tay yozuviga (1283-y.) asos boʻlgan.