PAVLOV Ivan Petrovich [1849.14(26).9, Ryazan – 1936.27.2, Leningrad] — rus fiziologi; odam va hayvonlar oliy nerv faoliyati taʼlimoti asoschilaridan. Rossiya FA akad. (1907); Tibbiyot-xirurgiya (Harbiy tibbiyot) akademiyasini tugatgach (1879), SP. Botkin lab. da ishladi. 1890-y. dan Harbiy tibbiyot akademiyasining prof., avval farmakologiya, keyinchalik fiziologiya kafedrasi mudiri (1896 — 1924), ayni vaqtda Eksperimental tibbiyot in-tida fiziologiya boʻlimi boshligʻi. 1925-y. dan SSSR FA fiziologiya in-ti direktori. Pavlovga i. t. ishlari olib borish uchun 1921-y. Leningrad yaqinidagi Koltushi (xoz. Pavlove) qishlogʻida ilmiytajriba styasi qurib berilgan. Ilmiy izlanishlari qon aylanishi, ovqat hazm qilish va oliy nerv sistemasi fiziologiyasiga oid. Sogʻlom organizm faoliyatini oʻrganishga imkon beruvchi surunkali eksperimentni amaliyotga tatbiq etgan. Ruhiy faoliyat asosini bosh miya poʻstida roʻy beradigan moddiy fiziologik jarayonlar tashkil etishini shartli reflekslar usuli yordamida isbotlagan. Pavlovning oliy nerv faoliyati fiziologiyasi (signal sistemasi, nerv sistemasi tiplari, funksiyalar lokalizatsiyasi, katta yarim sharlar ishi sistemali bulishi va b.)ga oid tadqiqotlari fiziologiya, tibbiyot, psixologiya va pedagogikaning rivojlanishida katta rol oʻynadi. Pavlov shartli refleksii kashf qildi va oʻrgandi. Uning odam uchun xos boʻlgan oliy nerv faoliyati, ikkinchi signal sistemasi toʻgʻrisidagi tadqiqotlari amaliy ahamiyatga ega. Nobel mukofoti laureata (1904).