KAPSA MADANIYATI — Shim. Afrika va Oʻrta dengiz mamlakatlari xalqlarining paleolit davri oxiri va mezolit davriga oid arxeologik madaniyati. Tunisdagi Al-Mekta makoni (Gafsa yoki Kapsa) nomidan. Kapsa madaniyatidan chaqmoqtoshdan yasalgan koʻplab qurollar, tuyaqush tuxumi poʻchogʻidan qilingan idish siniqlari topilgan. Kapsa madaniyatini yaratgan xalklar ovchilik va terimchilik b-n shugʻullangan. Kamon va nayza Shim. Yevropadagiga nisbatan oldinroq paydo boʻlgan. 2—3, hatto 5 m balandlikka yetadigan, baʼzan minglab metr joyni egallab yotgan chigʻanoqlar bilan hayvon suyaklarining birga uchrashi Kapsa madaniyatining xarakterli xususiyatidir. Shim. Afrika va Sharqiy Ispaniya qalʼalaridagi qad. tasvirlarni kapsaliklar yaratgan deb taxmin qilinadi. Oʻrta dengiz mamlakatlarida yashovchi xalklar madaniyatidagi umumiy xususiyatlar shu joylardagi xalqlarning oʻzaro yaqin aloqada boʻlganligini koʻrsatadi.