IBROHIM

IBROHIM — Qurʼonda nomi zikr etilgan paygʻambarlardan biri, oʻzidan keyin oʻtgan barcha paygʻambarlarning bobokaloni, arablar va yahudiylarning umumiy ajdodi. Allohning chin doʻsti (xalilullox,), imom, siddiq va hanif deb taʼriflanadi. Yahudiy-xristian diniy adabiyotlarida Avraam nomi bilan maʼlum. Bobilda tavallud topgan. Avvaliga yulduz, oy, quyoshga sigʻinmoqchi boʻlgan, keyin yolgʻiz Allohga ibodat qila boshlagan. Otasi Ozor va qavmlarni ham ana shunga daʼvat qilgan. Ular 6-n bahslashgan, ammo ishontirolmagach, otasi va qavmlari sigʻinib yurgan hamma butlarni sindirib tashlagan. Shu sababli uni yondirib yubormoqchi boʻladilar. Ammo u Alloh irodasi bilan olovdan sogʻ-salomat chiqqanligi Qurʼ-onda bayon qilingan.

Qurʼonda yozilishicha, Alloh Ibrohimga qariganda ikki farzand bergan. Bular Ismoil va Isʼhrq (as) lardir. Ismoil (as) Muhammad (sav)ning katta bobosi, Isʼhrq esa, Iso (as) va undan avval oʻtgan paygʻambarlarning katta bobosidir. Makkai mukarramada Baytulloh (Allohning uyi) ning bunyod boʻlishi, islom arkonlarining 5farzi — haj qilish Ibrohimga borib taqaladi. Kaʼbadagi «Ibrohim joyi» («I. maqomi») musulmonlar ziyoratgoqidir. Diniy adabiyot yagona xudoga eʼtiqod qilish, qurbonlik uchun odam oʻrniga jonivor soʻyish, xatna qilishni Ibrohim (as) nomi bilan bogʻlaydi.

Manbalarda Ibrohimning 175-y. umr kurganligi, oʻgʻillari uni Madinatul Xalil (Xevron, Falastin) ga dafn etganligi yozilgan. Bu qabr ziyoratgoh hisoblanadi.