Salbiy odatlardan bolalarni himoyalashning eng ishonchli usullaridan biri — muntazam nazorat va ijobiy namuna bo‘la olish jihatlaridir. Kattalarning vazifasi bolalar munosabatlariga rahbarlik qilishdan iborat. Bolada tengdoshlari bilan aloqalarni o‘rnatishga yordam beradigan elementar aloqa madaniyatini shakllantirish muhimdir:

—Qichqirmasdan va janjal qilmasdan muzokara olib borish;

—Muloyimlik bilan iltimos qilish;

—Agar kerak bo‘lsa, vazifani topshiring va kuting;

—O‘yinchoqlarni baham ko‘ring;

—Xotirjam gapiring;

—Shovqinli aralashish bilan o‘yinni to‘xtatmang.

Bu davrda bolalarning o‘z o‘rtoqlariga, xushmuomalalikka, g‘amxo‘rlikka va boshqalarga yordam va e’tiborni namoyon eta olishi kerak. Bunday aloqa shakllari bolani osonlashtiradi, agar kattalar qo‘llab-quvvatlasa, uning o‘yindoshlari, qarindoshlari va atrofidagi odamlar bilan qanday munosabatda bo‘lishini kuzatib boradi. Voyaga yetganlarning rahbarligi ostida bolalar ijobiy muloqotda tajribaga ega bo‘ladilar.

Bolangiz salbiy odatlarni o‘zlashtirmasligi uchun:

— Oilaviy nizolarni bolaling oldida hal qilmaslik;

— Hulq-atvoridagi kichik salbiy xususiyatga ham befarq bo‘lmaslik;

— Bola guvohi bo‘lgan va so‘zlab berayotgan hodisalarning yoshiga mos ekanligiga ahamiyat qaratish;

— Bolalarni begonalar va tengdoshlari ichida kamsitmaslik;

— Oddiy yoki muhim masalalar yuzasidan suhbatlashish istagini bildirganiga rad etmaslik kerak bo‘ladi.

Madaniy va gigienik ko‘nikmalarni o‘stirish ko‘plab vazifalarni o‘z ichiga oladi va ularni muvaffaqiyatli hal qilish uchun bolalarning yoshini hisobga olgan holda bir qator pedagogik usullardan foydalanish tavsiya etiladi:

—To‘g‘ridan-to‘g‘ri mashg‘ulot olib borish;

—Namoyish, didaktik o‘yinlar jarayonida harakatlar bilan mashg‘ulotlar gigiyena qoidalariga rioya qilish zarurligini bolalarga muntazam ravishda eslatib turish.

Shuningdek, bolalardan harakatlarning aniq va aniq bajarilishini, to‘g‘ri ketma-ketlikdan olish kerak.

psixolog Gulbahor Yusupova tayyorladi

pmt.uz