Hozirgi kunda har to’rt-besh yilning o’z messenjeri, o’z ijtimoiy tarmog’i bo’lishi barchaga ma’lum bo’lib qoldi.
Bir paytlar «Odnoklassniki» barcha foydalanadigan ijtimoiy tarmoqqa aylangan bo’lsa, keyin chiqqan «WhatsApp», «Viber» kabi messenjerlar uning o’rnini egallab, odamlarning qiziqishini o’ziga qaratgan edi.
Ukrainalik Pavel Durov tomonidan asos solingan «Telegram» messenjeri ilk bora 2013-yilda internet maydonida paydo bo’ldi-yu, ko’plab foydalanuvchilarni o’ziga qaratdi. Interfeysining soddaligi, birinchi ishlatishdayoq odamlarga murakkablik tug’dirmasligi, yozishmalarni turli ko’rinishlarda, Guruhlarda, shaxsiy chatlarda, kanallarda olib borilishi, imkoniyatlarining juda kengligi bilan Telegram qolgan messenjerlarni surib chiqarib yubordi deyish mumkin. Statistik ma’lumotlarga ko’ra, bugunga kelib dastur foydalanuvchilari 250000000 nafardan oshgan. YUrtimizda ham asosiy messenjer deb telegram rasmiy tarzda tan olingan desak bo’ladi. Bunga sabablar bor albatta. Juda ko’plab rasmiy tashkilotlarning, saytlarning, hatto radio-televidiniyalarning ham o’z kanallarini shu messenjer ostida tashkil etganlari gapimiz isboti.
Siz azizlar bilan bo’ladigan bugungi uchrashuvimizni shu dasturdan ko’zi ojizlarning qay darajada foydalana olishlarini, messenjerda biz kabi foydalanuvchilarga qanday imkoniyatlar borligini va ishlatish bo’yicha asosiy tushunchalarni nasib etsa o’rganamiz, o’rtoqlashamiz. Bu messenjerdan foydalanish ko’zi ojizlarning orzusiga aylangan edi desam xato bo’lmas. Chunki barcha ishlar, yozishmalar telegramda olib borilishi, bizni ham bu dasturga qiziqtirib qo’ygan edi. Ammo afsuski, dastur androidda bo’lsin, iOs tizimida bo’lsin gapiruvchi dasturlarimiz uni o’qiy olmas edi. Chunki telegram ishlanganda ko’zi ojizlarning bu dasturdan foydalanishi ko’zda tutilmagan va barcha punktlari kichik-kichik rasmlar bilan belgilab, faqat ko’rish imkoni bor insonlar uchungina tushunarli qilib qo’yilgan edi. Gapiruvchi dasturlarimiz esa, bunday rasmchalar oldida ojiz qolishi barchamizga ma’lum. Biroq bunday murakkablikning mavjudligi qiziqishga, orzularga chek qo’ya olmadi. Inson neniki qattiq istasa, shunga erishadi degan gap bor. Bu maqolamizni o’qiyotgan o’quvchi nahotki bir messenjerni ishlatishni shuncha kutib, orzu qilishganmi deyishi, bu yozilganlarni o’qish unga erish tuyilishi ham mumkin. Ammo bu bor gap.
Vanihoyat bu dasturdan ko’zi ojiz insonlar ham foydalana oladigan yo’llar vujudga keldi. Men bu yo’llarni alohida-alohida rivojlanish bosqichlariga ko’ra bayon etmoqni maqsadga muvofiq deb bildim. O’ylaymanki bu siz aziz o’quvchilarga ham manzur bo’ladi.
web.telegram — bu shu messenjerning rasmiy sayti bo’lib, asosan tashkilotlarda, katta-katta ofislarda odamlar bir-biri bilan bog’lanib, yozishmalar olib borilishiga mo’ljallangan. O’quvchida tabiiy savol tug’iladi, nega, axir tashkilot yo ofis ishchilarining telefonlari bor-ku, ular orqali messenjerni ishlata olishlari mumkin emasmi? O’rinli savol. Biroq shuni ham aytib o’tish kerakki, ba’zi tashkilotlarda, advakaturalar, yana xavfsizligi taminlangan ofislarda, telefonlardan foydalanish taqiqlab qo’yilgan. Shunday joylarda ishlovchi ishchilarga, faqat ishjoy kompyuterlaridan telegramning veb sahifasi orqali ishlatishga ruhsat beriladi. Buni qarangki, mana shu veb sayt, ilk bora ko’zi ojizlarning ham telegramdan foydalana boshlashiga sabab bo’ldi. Bu imkoniyat 2016-yilda paydo bo’lgan va hozirgacha ba’zi foydalanuvchilarimiz shu imkoniyatdan foydalanib kelishadi. Xo’sh, veb saytdan qanday qilib foydalansa bo’ladi?
Deylik siz telegramda o’z do’stlaringiz bilan suhbatlashishni, ma’lumotlar almashishni istaysiz va bu ishlarni o’sha dasturning rasmiy veb sayti orqali amalga oshirmoqchisiz. 2016-yillarda buning uchun avval ko’rish imkoni bor insonning yordami kerak bo’lardi, hozir shart emas. Lekin men buni batavsil yozib chiqishim kerak. Demak veb saytdan foydalanish uchun avval foydalanuvchining telegram akkaunti yaratilgan bo’lishi talab qilinadi. Avval Telegram dasturini Android yo iOs tizimida telefonga o’rnatib, unda ko’rish imkoni bor inson yordamida o’z akkauntingizni yaratishingiz kerak bo’lardi. Akkaunt yaratilgandan keyingina saytga kirish imkoni paydo bo’ladi. Tassavur qilamizki sizda telegram akkaunt bor, u o’z telefon raqamingizga ochilgan. Endi siz saytga kirib, yozishmalar olib bormoqchisiz. Bu ishda sizga kompyuteringizdagi gapiruvchi dasturingiz ko’makchi bo’ladi. Istalgan brauzerda sayt nomi yozilishi kerak bo’lgan maydonchaga web.telegram.org deb yoziladi va saytga kiriladi. Saytga kirishingiz bilanoq kursor raqam teriladigan maydonchaga tushib qoladi. Bu maydonchada davlat kodi, ya’ni +998 avtomatik tarzda yozilgan bo’ladi. Tab tugmasi bosilib o’z raqamingizni terishingiz kerak bo’lgan maydonchaga o’tib olasiz. Telegram akkauntingiz qaysi raqamga ochilgan bo’lsa, shu raqamni terish kerak bo’ladi. Masalan: mana bunday. 97xxxxxxx. Undan so’ng enter bosib kutib turiladi. Bu vaqtda foydalanuvchi telefoni o’z oldida bo’lishi kerak bo’ladi, uning telefoniga o’rnatilgan telegramga maxsus kod jo’natiladi. O’ziga yordam berib turgan inson yordami bilan kod bilib olingach, saytga o’sha kod kiritiladi va yana enter tugmasi bilan tasdiqlanadi. Shundan keyin foydalanuvchini tabriklash mumkin, endi u hech qanday yordamsiz o’zi telegramdan foydalana olishi mumkin. Ammo bu doim kompyuterni talab qiladi, chunki saytga faqat kompyuterdan kirgandagina to’liq foydalanib bo’ladi. Saytda harakatlanish paytida faqat tepa-past strelkalar yordamida yurishni tavsiya etaman. Sahifa to’liq inglis tilida, shunga qaramay qiziqqan odam uchun bu muammo tug’dirganiga guvoh bo’lmadim. Agar siz hech kim bilan yozishmagan bo’lsangiz, strelkalar yordamida «Zokryta podmenyu» punktini topib enter tugmasini bosasiz va bu menyu ochiladi. YAna strelkalar yordamida Contacts bo’limi topiladi. Bu bo’limda sizning kontaktlaringiz ichida kim telegram dasturidan foydalansa, o’sha insonlarning akkauntlari sizga havola qilinadi. Contacts bo’limiga kirilgach, qidiruv maydonchasida paydo bo’lib qolasiz. Bu maydonchani eskeyp tugmasi bilan yopib, strelkalarni pastga bosib, o’z kontaktlaringizni ko’rishingiz mumkin. Agar shulardan birortasiga yozmoqchi bo’lsangiz, kontakt ichiga kiriladi va siz yozuv maydonchasiga tushib qolasiz. yozib bo’lgach enter orqali uni jo’natasiz va maydonchani eskeyp tugmasi bilan yopib, strelkani tepaga bosish orqali o’z yozganingizni ham, sizga yozganlarini ham ko’ra olasiz. yozuv maydonchasi ostida doim Obzor tugmasi bo’ladi. Aynan shu orqali siz o’z do’stingizga istalgan ma’lumotingizni jo’natishingiz mumkin. Men bularning barini tushuntirib o’tirmoqchi emasman, maqsadim foydalanuvchilarda qiziqish uyg’otish. Saytda harakatlanish murakkab emas, ozgina hafsala va xoxish bo’lsa, yetarli. Endilikda bundan osson yo’llari mavjud bo’lsa-da, hali ham veb saytdan foydalanib kelayotgan foydalanuvchilar bor. Siz ham sinab ko’rishingiz mumkin.
Kompyuterda telegramning veb sayti mavjudligi ko’zi ojizlarning imkoniyatlarini bir muncha oshirgan bo’lsa-da, bu android va iOs tizimidan foydalanuvchi insonlarning chanqog’ini qondira olmadi. Veb sahifadan faqat kompyuter foydalanuvchilarigina foydalanishar, telefondagilar uchun hali ham telegram eshiklari yopiq edi. Bu darvozani eronlik dasturchilar ochib berishdi. 2017-yili Eron davlatining bir gurux dasturchilari telegramning ko’zi ojizlarga moslangan «Telelight» «talaffuzi Telelayt» dasturini ishlab chiqishdi. Bu dastur android tizimida ishlashga mo’ljallangan bo’lib, telegramning aniq ko’chirilgan, faqat ko’zi ojizlar foydalana oladigan qilib ishlangan varianti edi. Buni tushunib olish uchun bir misol. Tasavvur qilingki, butun dunyo sevib o’qiyotgan bir kitob bor. Ammo uning na audio, na brayl nusxalari mavjud. Uzoq kutilgan vaqtdan so’ng eronliklar ana shu kitobning brayl nusxasini chop etishdi va ko’zi ojizlarning ham foydalanish imkoniyatini oshirishdi. Dastur norasmiy bo’lganligi uchun uni androiddagi pley market do’konidan topib bo’lmaydi. Uni faqat eronlik dasturchilarning telelight.ir saytidan ko’chirish mumkin. Ammo u yerdan ko’chirilgan telelayt pulli bo’lib, narxi 3.5 yevroni tashkil etardi. Uni sotib olgan foydalanuvchigina dasturdan to’liqligicha foydalanishi mumkin. Bo’lmasa ko’p imkoniyatlari chegaralab qo’yiladi. Lekin men bu maqolamda garchi o’zim usha pulli variantidan foydalansam-da, oktivasiyasi sindirilgan kompyuterchilar tili bilan aytganda Vzlom qilingan varianti to’g’risida gapirmoqchiman. Savol tug’iladi, pulli va vzlom o’rtasida farq bormi? Bor albatta. Agar pulli variantini ishlatsangiz, va u yangilansa, sezilarli imkoniyatlar qo’shilsa, siz ulardan ham foydalana olasiz. Sindirilgan variantini ishlatsangiz, keyinchalik dastur yangilansa, siz o’sha yangi versiyaning ham sindirilishini kutasiz. Ammo bir yildirki sezilarli imkoniyatlar qo’shilgani yo’q. Shuning uchun ko’plab foydalanuvchilar sindirilgan telelayt ishlatishyapti va shikoyatlar bo’layotganini hali xanuz eshitganim yo’q. YAna ba’zi mayda farqlar borki, u tilga olinadigan darajada emasligi uchun yozib qimmatli vaqtingizni olishni istamadim. Bu bepul telelaytni hozir ko’plab ko’zi ojiz android foydalanuvchilaridan surishtirib topishingiz, juda bo’lmasa telegramda mirali giyosov deb qidiruv berib kamina orqali olishingiz mumkin. Men bajonidil uni sizlarga jo’natib yuboraman.
Dasturni o’rnatish murakkab emas. Barcha dasturlar androidga qanday o’rnatilsa, bu ham xuddi shunday o’rnatiladi. U ilk bora ishga tushirilganda ba’zi telefonlarda «разрешения» ya’ni ruhsat so’raydi. Telelayt nimagaki ruhsat so’rasa, ikkilanmasdan doim «Razreshit» tugmasini bosish kerak. Internet yoniq holda dasturga ilk bora kirilganda «Продолжить на русском» tugmasi bosiladi. Keyin telefon raqamini kiritish talab etiladi. Doimgiday davlat kodi avtomatik tarzda aniqlanib, yozilgan, siz esa, telefon raqam kiritiladigan maydonchani topib kodni davom ettirib, o’z raqamingizni kiritasiz va «Готово» tugmasini bosasiz. Agar sizda telegram akkaunt avval ochilgan bo’lsa, siz o’sha akkauntingizga kelgan kodni terib tasdiqlashingiz, keyin dasturdan foydalanishingiz mumkin. Agar sizda hali akkaunt bo’lmasa, raqamni tasdiqlaganingizdan keyin shu raqamingizga telegram robati tomonidan telefon qilinadi, va raqam sizniki ekani tasdiqlanib, sizning akkauntingiz yaratiladi.
Mana, akkaunt ham yaratib oldik. Yuqorida telegramda turli ko’rinishda yozishmalar olib borilishini aytgandim. Ularning ilk ko’rinishi chatlar. Bunda ikki suhbatdoshning yozishmalari faqatgina o’zlarigagina ko’rinadi. Akkauntimiz yaratilgandan so’ng dasturga kirib, «Написать сообщение» tugmasini topib bosamiz va bizga o’z telefonimizga saqlagan, telegramdan foydalanuvchi yaqinlarimiz nomlari, ularning kontaktlari ko’rsatiladi. Istalgan biror kontaktni topib, ichiga kiriladi va «Введите текст, Окно редактирования» maydoni topilib, u yerga yoziladi. «Отправить» tugmasi orqali junatiladi. Ekran bo’ylab barmog’ingizni o’ngdan chapga, yoki chapdan o’ngga harakatlantirib, o’zingiz yozgan va sizga yozilgan har qanday matnni ko’rishingiz mumkin. Bundan tashqari, chatda suhbatdoshingizga telegram orqali qo’ng’iroq ham qila olasiz. Buning uchun barmoq ekran teparog’iga qo’yilib, suhbatdosh ismi yozilgan joy topiladi va u yerga kiriladi. Keyin «Pozvonit» tugmasi bosilib kutib turish yetarli. Jo’natilgan har turli ma’lumotlarni chat ichida topib, ustiga ikki marotaba bosib ushlab turiladi va aynan o’sha ma’lumot uchungina tegishli bo’lgan punktlar ekran yuziga chiqadi. Ular haqida to’xtalib o’tirmaymiz, u yerda удалить punkti borligi, o’sha yerga bosib tasdiqlash orqali qabul qilingan hamda jo’natilgan ma’lumotlarni o’chirish mumkinligini aytib qo’yish kifoya.
Yozishmalarning yana bir ko’rinishi bu guruhlardagi yozishmalar. Telegramda siz yo o’zingiz guruh tashkil qilishingiz, yoki tashkil etilgan guruhlarga taklif qilinishingiz mumkin. U yerda ham yozishmalar yuqorida aytilganiday bajariladi. Faqat uning chatdan farqi shundaki, bir odam yozganini butun guruh o’qishi, ko’rishi, eshitishi mumkin. Ha, telegramda ovozli hamda video xabarlar ham jo’natish mumkin. Buning uchun guruh yo chatda turganda «Запись аудио. Двойной тап для видео» tugmasiga bosib turiladi. Tugma qo’yib yuborilmagan holda gapirib, keyin qo’yib yuborilsa xabar jo’natiladi.
Fayl jo’natish uchun esa, «Прикрепить» tugmasi bosiladi va kerakli ma’lumot tanlanib «Отправить» tugmasi bosiladi. Biror katta hajmli ma’lumot jo’natayotganingizda yo qabul qilayotganingizda uning necha foiz bo’lganini bilib tura olasiz. Bu ko’zi ojizlar uchun juda muhim hisoblanadi.
Bundan tashqari kanallar ham borki, bu telegramning asosiy yutuqlaridan biri. Siz o’zingiz kanal yaratishingiz, yo yaratilgan kanalga qo’shilishingiz mumkin. Kanalda barcha amallar faqat bir tomonlama bo’ladi. YA’ni agar siz biror kanalga qo’shilgan bo’lsangiz, faqatgina shu kanaldan kelgan ma’lumotlarni o’qiy olasiz, u kanalga biror nima jo’nata olmaysiz. yo aksincha, siz yaratgan kanalingizga o’zingizning yaqinlaringizni qo’shasiz, bu holatda ular ham faqat siz joylagan ma’lumotlarnigina ko’ra olishadi. O’zlari kanalga hech nima jo’nata olishmaydi. Telegramda kanallarni qidiruv berish orqali topish mumkin. Masalan qidiruv maydoniga kitob deb yozsangiz, kitob bilan bog’liq kanallar paydo bo’ladi. Ulardan biriga kirib, «присоединиться» tugmasini bosib ulanishingiz mumkin.
Telelaytga kirganda kursor boshida «главный меню» tugmasi ustida bo’ladi. Unga bosib, barmoqni ekranning teparog’iga qo’yilsa, turli bo’limlarga duch kelinadi. Chapga o’ngga harakatlanib o’sha bo’limlarni ko’rib chiqish mumkin. U yerda Guruh yaratish, Kanal yaratish, sozlamalar, kontaktlar kabilar mavjud. Har biriga to’xtalib o’tirmaymiz. Ularni o’zingiz ko’rib chiqishingiz mumkin. Bo’limlar shunchalik sodda tuzilganki, biror qiyinchilikka duch kelinmaydi. Dastur to’liq rus tilida.
Qolgan messenjerlarda yo’q bo’lgan yana bir xususiyat, bu telegramda botlarning borligi. Bu tushuncha foydalanuvchilarimizga bir muncha tushunarsiz bo’lishi mumkin. Botlarni ma’lum bir amallarni bajaruvchi virtual robatlar desak bo’ladi. Masalan, telegramda qo’shiq eshitishga, uni yoqqan musiqangizni ko’chirishga mo’ljallangan «vk music» nomli bot mavjud. Messenjer ichida shu nom bilan qidiruv berilsa, bot topiladi. Uning ichiga kirib, start tugmasi bosiladi va bot ishga tushadi. Ana undan so’ng botga o’zingizga yoqqan xonanda yoki musiqa nomini yozasiz va bot sizga topilgan natijalarni jo’natadi. Topilganlardan istalganini ustiga bosilsa, u sizga jo’natiladi. Bot u musiqalarni qaerdan topib beradi degan savol paydo bo’lishi mumkin. Vk nomli ijtimoiy tarmoq bo’lib, unda juda katta miqdordagi audio va video kontent mavjud. Bot ana shu ijtimoiy tarmoqning bazasiga ulangan. Biz unga yozganimizni u o’sha bazadan izlab bizga natijalarni jo’natadi.
Qolgan imkoniyatlarni ko’rib chiqishni o’zingizga qoldirib, mavzuimizda davom etsak. Chunki unga doir bir qator o’zgarishlar borki, ular aytilishi lozim.
Telelayt dasturi ko’zi ojizlar o’rtasida muhokama qilinib, o’rganib chiqilayotganda, iPhone foydalanuvchilari o’zlariga qanday yo’l borligi haqida o’ylay boshlashdi. Chunki telelayt faqat android tizimida ishlagani uchun iOs tizimiga kiruvchi qurilmalarda hali ham telegramdan foydalanish imkoni yo’q edi. Bilasizmi, men hatto shu telelaytni ishlatish uchun o’z telefonimni sotib androidga o’tgan foydalanuvchilarga ham guvoh bo’ldim. Bu vaziyat 2019-yilgacha davom etdi. Telegramning o’z rasmiy dasturi ko’zi ojizlarga mo’ljallanmaganini aytib o’tgandik. Dastur yaratuvchisi Pavel Durov YAnvar oyida endi uni gapiruvchi dasturlar ham o’qiy olishini, android va iOs tizimida ham bemalol ishlatish mumkinligini e’lon qildi. Bunga ko’ra endi foydalanuvchi telegramda ishlovchi qolgan dasturlarni unutib, uning rasmiy variantini ishlata olardi. Bunday imkoniyatning borligi quvonarli albatta. Telelayt o’rnatmagan, yo uni topa olmagan odam birinchi marta pley market yo App Store do’konlaridan ko’chirib ishlatib ko’rishi mumkin.
Shu bilan iPhone foydalanuvchilarining muammolari bartaraf etildi. Ammo androidda ishlovchilarda bu imkon ikki marotaba oshgani uchun telelayt qulayroqmi, telegramning o’z dasturimi degan savol tug’iladi. Juda o’rinli savol. Telelayt ko’zi ojizlar uchun maxsus ishlangan telegramning ko’chirmasi. Messenjerning rasmiy dasturi esa gapiruvchi dasturlar o’qishiga moslashtirilgan. Bu so’zlarda farq bormi, demak dasturda ham farqlar mavjud. Men maqolani tayyorlash jarayonida telegramning rasmiy dasturini o’rnatib ham ko’rdim. Uni bir muncha vaqt ishlatdim va telelaytni ishlatishda davom etaman degan qarorga keldim. To’g’ri, gapiruvchi dasturlarimiz uni to’liq o’qiyapti. Ammo baribir ozgina qotish, harakatlanishda biroz qiyinchiliklar bor. Menga maqqul bo’lmagani dasturda jo’natayotgan yo qabul qilayotgan ma’lumotingizning borayotgani yo ko’chayotganini bildiruvchi foizlar ko’rsatilmaydi. Telelaytda esa bu bor. Agar siz juda ko’p insonlar bilan suhbatda bo’lsangiz, bundan tashqari guruhlaringiz, kanallaringiz, botlaringiz bo’lsa, keraklisini qidirib topish juda qiyin bo’lib qoladi. Telelaytda esa bu muammo bartaraf qilingan. U yerda o’zingizga faqat chatlar, yo faqat guruhlar, kanallar, botlarni alohida ko’rinadigan qilib qo’yishingiz mumkin. Rasmiy dasturda bu imkoniyatning yo’qligi ancha qiyinchilik tug’diradi.
Telegramda agar biror faylni ko’chirsangiz, uni faqat telegram orqali eshitishingiz kerak. Dastur qachondir o’chib ketganda ham, u fayl o’zingizda qolishi uchun saqlab qo’yish talab etiladi. Men hali telegramda saqlab qo’yish tugmasini topa olmadim. Ammo bu telelaytda juda osson. Yuqorida aytganimizday ma’lumot ustiga bosib turilsa, o’sha ma’lumot uchun amallar ro’yxati namoyon bo’ladi. O’sha yerda «Сохранить в загрузки» punkti orqali bu muammo bartaraf etiladi. Qolgan mayda farqlarini topishni o’zingizga qoldiraman.
Men do’stlarimizga hozirgi qulayliklardan, imkoniyatlardan kelib chiqib telelaytni tavsiya etgan bo’lardim. Biroq bu qolganlarini ishlatib ko’rmasa ham bo’ladi degani emas. Qanday imkon bo’lsa, undan albatta foydalanib ko’ring va doim o’zingizga yoqqanini tanlang.
Telegramning kompyuter uchun ham mo’ljallangan rasmiy dasturi bo’lib u «Telegram Desktop» deb nomlanadi. Baxtga qarshi u dastur ham biz uchun ha, skrinriderlarimiz uchun ham mo’ljallanmagan. Shuning uchun ham kompyuter foydalanuvchilari veb versiyadan foydalanib kelishardi. Ammo 2019 yili o’zi bilan bu muammoga chek qo’ydi. Windows 10 tizimida dasturlarni internet orqali ko’chirib o’rnatish uchun tashkil qilingan «Microsoft Store» do’koni mavjud. Ana shu do’konda Unigram deb qidiruv berilsa, dastur topiladi. Topilgan dastur ustiga bosib, «Ustanavit» tugmasi bosiladi va u sizning kompyuteringizda. To’g’ri, «Microsoft Store»dan nimadir o’rnatish bir oz tajriba, ko’nikma talab qiladi. Ammo Unigram juda sodda tuzilganligidan bu foydalanuvchilarga qiyinchilik tug’dirmasligi aniq.
Windows 10 dan foydalanib kelayotgan foydalanuvchilar Unigram paydo bo’lishi bilan veb nomli eski do’stlaridan darrov vos kechib yubordilar. Windows XP, 7, 8, 8.1 versiyalaridan foydalanib kelayotganlar uchun Unigram mavjud emas. U faqat Windows 10 uchun mo’ljallangan. Shu sababdan ham ular hanuz veb sahifa orqali messenjerdan foydalanishga majbur bo’lishyapti. YUnigramda harakatlanish asosan tab, strelkalar orqali amalga oshiriladi. Avval u dasturda ham telefon raqami terib, uni tasdiqlab olish kerak. Shundan keyin o’z yozishmalaringiz kompyuterda ham ko’rinadi. Brauzerda saytga kirib, faqat strelkalar bilan harakatlangandan ko’ra, YUnigram bu jarayonni o’n baravar tezlashtirib beradi. Dastur rus tilida. Unda telegram uchun qanday imkoniyatlar bo’lsa, barini bajarish, hatto chatlar, kanallar, guruhlarni alohida ko’rish, foizlarini bilish kabilar ham mavjud. Qisqacha qilib aytganda dasturning yaratilishi ko’zi ojiz foydalanuvchilarining kompyuterda telegram messenjerini ishlatishlarini to’liq taminlay oldi.
Mana, men o’z bilganlarimni, amalda sinab ko’rganlarimni sizlar bilan imkon qadar o’rtoqlashdim. Sizlarda messenjer va uning rasmiy norasmiy dasturlari bo’yicha oz bo’lsada tasavvur uyg’ota olgan bo’lsam shuning o’zi kifoya. Maqola dasturni ishlatib ko’rmagan insonga yordam berishini umid qilib qolaman. Agar ushbuni o’qib keyin telegramdan foydalana boshlasangiz va savollar tug’ilib qolsa, kaminani albatta mirali giyosov nomi bilan dasturga qidiruv berish orqali toping. U savollarga qo’limdan kelgancha javob beraman. Suhbatimiz so’ngida sizlarga bir nechta foydali kanallar ro’yxatini ham taqdim etish fikri uyg’ondi. Marhamat:
@abookuz — Bu aynan kitobxon foydalanuvchilar uchun mo’ljallangan kanal bo’lib, unda har kuni kitoblar, radiospektakllar, hikoyalar, hajviyalar ketma-ketlikda joylab boriladi.
Kun.uz — bu kun.uz saytining rasmiy kanali hisoblanadi. Unga ulansangiz dunyo xabarlarini kuzatib borish imkoningiz paydo bo’ladi.
azon.uz — bu azon.uz saytining rasmiy kanali. Bunda diniy xabarlar, yangiliklar, hikoyatlar, hikmatlar joylanadi.
Minuslar — qo’shiq aytishga qiziqqan foydalanuvchi uchun bu kanal foydali bo’lishi mumkin. Bu yerda har kuni minuslar joylab boriladi. O’ziga kerak bo’lganini kanal ichidan ham qidirib topsa bo’ladi.
Daxshatuz — Bu kanalda eng yangi taronalar, filmlar, kliplar, tarjima kinolari joylab boriladi. O’zingizga yoqqanini albatta topa olasiz.
lexuz — kanal lex.uz rasmiy saytiga tegishli bo’lib, yangi chiqqan qonunlar, farmonlar, qarorlar doimiy joylab boriladi. Saytga kirmay kanaldan kuzatsangiz, kerakli qarorni o’sha kanaldan ham yuklab olaverasiz.
YAqin kunlar ichida sevimli jurnalimiz «Bir safda»ning ham o’z kanali tashkil topsa ajab emas. Hozirda ko’plab matbuot nashrlari ham o’z kanallarini tashkil etishyapti. O’shanda foydalanuvchilarimiz, obunachilarimiz ham jurnalni kanal orqali kuzatib borish imkoniyatiga ega bo’ladilar nasib etsa.
Kanallar qidiruv berish orqali topiladi. O’zingizga yoqqanini tanlang va foydalaning. Keyingi uchrashuvlarimizni kutib sizlar bilan xayrlashamiz.
Mirali g’iyosov, Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat universiteti «Filologiya» fakulteti II bosqich talabasi

Joylangan vaqt: 2022-08-27 21:45:46