Buyuk olimlar hayotidagi oddiy voqealar
1939 yilda 25 yoshli matematik Jorj Dansig Kaliforniya universitetida tahsil olardi. Bir kuni u statistika darsiga 20 daqiqa kechikib bordi. Jimgina kirib, stolga o‘tirdi. Mavzuni o‘tkazib yuborganini tushunib, doskaga yozilgan ikki vazifa shartlarini ko‘chirib oldi.
Uyida dars qilayotib, bugun darsga kechikkanidan uch marta afsuslandi. Vazifalar haqiqatan ham qiyin edi. Dansig ularni hal qilish uchun muhim bir narsani o‘tkazib yubordim, deb o‘ylardi. Ilojsizlikdan masalalarni hal kirishga kirishdi. Bir necha kunlik mashaqqatli mehnatdan so‘ng, u baribir bu masalalarni yechdi. Mamnun bo‘lib, professor yoniga borib, daftarini unga uzatdi.
Professor Yeji Neyman bu topshiriqni beixtiyor qabul qildi, lekin u talabalardan bunday masalani yechib kelish to‘g‘risidagi bergan topshirig‘ini eslay olmadi. Biroz vaqt o‘tgach, talaba daftarini tekshirib, hayratda qoldi. U haqiqatan ham ma’ruzalardan birining boshida talablarga ushbu ikki masala shartlarini aytib berganini esladi. Nafaqat professorning o‘zi, balki o‘sha davrning boshqa atoqli olimlari tomonidan hal etilmaydigan ikki masala shartlarini!
Biroq, Dansig ma’ruzaning bu ikki masala hal etilmasligi haqida gapirilgan qismini tinglamasdan qolgandi. Va ularni hal qildi.

***
Maks Plank fizika bo‘yicha Nobel mukofotini olgach, doiraviy sayohatga chiqdi va hamma joyda bir xil ma’ruza qilardi. Uning haydovchisi har doim zalda o‘tirar edi va matnni yodlab oldi. U boshlig‘iga hazil taklif qildi: “Ma’ruzalaringizni o‘zim o‘qib bersam, siz haydovchi kepkasini kiyib, zalda o‘tirsangiz”. Bu fikr Plankka yoqdi va u rozi bo‘ldi.
Haydovchi kvant mexanikasi to‘g‘risida ma’ruza o‘qiy boshladi. To‘satdan fizik professorlaridan biri savol berib qoldi. Haydovchi uni diqqat bilan tingladi va shunday dedi: “Shunday taraqqiy etib borayotgan shaharda mendan bunday oddiy savol so‘raladi, deb o‘ylamagan edim. Sizning ruxsatingiz bilan haydovchimdan bu savolga javob berishni so‘rayman”.

***
Raqamlar nazariyasi sohasidagi mutaxassis nemis matematiki Ernst Eduard Kummer arifmetika bilan jiddiy kelishmovchilikda edi. Bir kuni talabalarni o‘qitish paytida 7 ni 9 ga ko‘paytirish kerak edi. “Yetti karra to‘qqiz”, dedi Kummer, “Yettini to‘qqizga ko‘paytirsak… qancha bo‘ladi?”. “Oltmish bir” turtki berdi, talabalardan biri. Kummer taxtaga 61 raqamini yozdi.  “Janob, yetti karra to‘qqiz 66 bo‘ladi”, dedi ikkinchi talaba.
— Janoblar, deb javob berdi Kummer, — ikkalasidan birini tanlash kerak, yo 61 yo 66.

Bahora Muhammadiyeva tayyorladi.
***
Получив Нобелевскую премию по физике, Макс Планк отправился в кругосветное путешествие и везде читал одни и те же лекции. Его водитель всегда сидел в холле и запоминал текст. Он пошутил своему начальнику: «Если я сам буду читать ваши лекции, вы можете надеть водительскую кепку и сидеть в зале». Планку идея понравилась, и он согласился.
Водитель начал читать лекции по квантовой механике. Внезапно один из профессоров физики задал вопрос. Водитель внимательно выслушал и сказал: «Я никогда не думал, что мне зададут такой простой вопрос в таком развивающемся городе. С вашего разрешения прошу моего водителя ответить на этот вопрос».
***
Эрнст Эдуард Куммер, немецкий математик, специализирующийся на теории чисел, был в серьезных разногласиях с арифметикой. Однажды мне пришлось умножать 7 на 9, обучая студентов. — Семь раз девять, — сказал Куммер, — если семь умножить на девять… сколько? «Шестьдесят один», — мотивировал один из студентов. Куммер написал на доске число 61. «Сэр, семь раз девять — 66», — сказал второй студент.
«Господа, — ответил Куммер, — вы должны выбрать одно из двух: либо 61, либо 66.
Подготовила Бахора Мухаммадиева.
Источник: Zarnews.uz

Joylangan vaqt: 2022-08-27 21:53:38
1-aprel tarixi va eng mashhur hazillari 1-aprel tarixi va eng mashhur hazillari
Mashhur blogerlarning kanallarida reklama qancha turadi? Mashhur blogerlarning kanallarida reklama qancha turadi?
O’qituvchilar uchun imtiyozlar 2022-yil uy-joy va avtomobil kredit O’qituvchilar uchun imtiyozlar 2022-yil uy-joy va avtomobil kredit
Fridrix Dyurrenmatt. Fridrix Dyurrenmatt haqida: hayoti, asarlari Fridrix Dyurrenmatt. Fridrix Dyurrenmatt haqida: hayoti, asarlari
Biologiya fanidan 2021-2022 ish rejalar to'plami 5-11-sinf Biologiya fanidan 2021-2022 ish rejalar to'plami 5-11-sinf
Qanday qilib hayajonni yengish usullari Qanday qilib hayajonni yengish usullari
2022 Ijtimoiy-ish ta’lim maqsadli qabul parametrlari, kvotalar 2022 Ijtimoiy-ish ta’lim maqsadli qabul parametrlari, kvotalar
Huquq fanidan olimpiada savollari 9-, 10-, 11-sinf Huquq fanidan olimpiada savollari 9-, 10-, 11-sinf
Informatika fanidan electron darsliklar, informatika kitoblari 5-11-sinf Informatika fanidan electron darsliklar, informatika kitoblari 5-11-sinf
1-noyabrdan talabalar shifoxonada ishlashi mumkinmi? 1-noyabrdan talabalar shifoxonada ishlashi mumkinmi?
Fizika fanidan 2021-2022 ish rejalar to'plami 6-11-sinf Fizika fanidan 2021-2022 ish rejalar to'plami 6-11-sinf
OTMlarda darslarni an'anaviy boshlash uchun qaror qabul qilingan OTMlarda darslarni an'anaviy boshlash uchun qaror qabul qilingan
O’qituvchilar koronavirusga bepul test topshirib dorilar bilan ta’minlanmoqda O’qituvchilar koronavirusga bepul test topshirib dorilar bilan ta’minlanmoqda
Amaldorlar va avom din vakillari haqida maqollar to’plami Amaldorlar va avom din vakillari haqida maqollar to’plami
Fransuz tili fanidan electron darsliklar, fransuz tili kitoblari 1-11-sinf Fransuz tili fanidan electron darsliklar, fransuz tili kitoblari 1-11-sinf
Tadbirkorlik va biznes farovon hayot asosi. Tadbirkorlik va biznes farovon hayot asosi.
Onotoledan samarali kitob oqish boyicha 7 qoida Onotoledan samarali kitob oqish boyicha 7 qoida
Temir daftar nima? Temir daftar haqida ma’lumot Temir daftar nima? Temir daftar haqida ma’lumot
Darsning psixologik tahlili namunasi Darsning psixologik tahlili namunasi
Geografiya fanidan 2021-2022 ish rejalar to'plami 1-11-sinf Geografiya fanidan 2021-2022 ish rejalar to'plami 1-11-sinf