Buyuk olimlar hayotidagi oddiy voqealar
1939 yilda 25 yoshli matematik Jorj Dansig Kaliforniya universitetida tahsil olardi. Bir kuni u statistika darsiga 20 daqiqa kechikib bordi. Jimgina kirib, stolga o‘tirdi. Mavzuni o‘tkazib yuborganini tushunib, doskaga yozilgan ikki vazifa shartlarini ko‘chirib oldi.
Uyida dars qilayotib, bugun darsga kechikkanidan uch marta afsuslandi. Vazifalar haqiqatan ham qiyin edi. Dansig ularni hal qilish uchun muhim bir narsani o‘tkazib yubordim, deb o‘ylardi. Ilojsizlikdan masalalarni hal kirishga kirishdi. Bir necha kunlik mashaqqatli mehnatdan so‘ng, u baribir bu masalalarni yechdi. Mamnun bo‘lib, professor yoniga borib, daftarini unga uzatdi.
Professor Yeji Neyman bu topshiriqni beixtiyor qabul qildi, lekin u talabalardan bunday masalani yechib kelish to‘g‘risidagi bergan topshirig‘ini eslay olmadi. Biroz vaqt o‘tgach, talaba daftarini tekshirib, hayratda qoldi. U haqiqatan ham ma’ruzalardan birining boshida talablarga ushbu ikki masala shartlarini aytib berganini esladi. Nafaqat professorning o‘zi, balki o‘sha davrning boshqa atoqli olimlari tomonidan hal etilmaydigan ikki masala shartlarini!
Biroq, Dansig ma’ruzaning bu ikki masala hal etilmasligi haqida gapirilgan qismini tinglamasdan qolgandi. Va ularni hal qildi.

***
Maks Plank fizika bo‘yicha Nobel mukofotini olgach, doiraviy sayohatga chiqdi va hamma joyda bir xil ma’ruza qilardi. Uning haydovchisi har doim zalda o‘tirar edi va matnni yodlab oldi. U boshlig‘iga hazil taklif qildi: “Ma’ruzalaringizni o‘zim o‘qib bersam, siz haydovchi kepkasini kiyib, zalda o‘tirsangiz”. Bu fikr Plankka yoqdi va u rozi bo‘ldi.
Haydovchi kvant mexanikasi to‘g‘risida ma’ruza o‘qiy boshladi. To‘satdan fizik professorlaridan biri savol berib qoldi. Haydovchi uni diqqat bilan tingladi va shunday dedi: “Shunday taraqqiy etib borayotgan shaharda mendan bunday oddiy savol so‘raladi, deb o‘ylamagan edim. Sizning ruxsatingiz bilan haydovchimdan bu savolga javob berishni so‘rayman”.

***
Raqamlar nazariyasi sohasidagi mutaxassis nemis matematiki Ernst Eduard Kummer arifmetika bilan jiddiy kelishmovchilikda edi. Bir kuni talabalarni o‘qitish paytida 7 ni 9 ga ko‘paytirish kerak edi. “Yetti karra to‘qqiz”, dedi Kummer, “Yettini to‘qqizga ko‘paytirsak… qancha bo‘ladi?”. “Oltmish bir” turtki berdi, talabalardan biri. Kummer taxtaga 61 raqamini yozdi.  “Janob, yetti karra to‘qqiz 66 bo‘ladi”, dedi ikkinchi talaba.
— Janoblar, deb javob berdi Kummer, — ikkalasidan birini tanlash kerak, yo 61 yo 66.

Bahora Muhammadiyeva tayyorladi.
***
Получив Нобелевскую премию по физике, Макс Планк отправился в кругосветное путешествие и везде читал одни и те же лекции. Его водитель всегда сидел в холле и запоминал текст. Он пошутил своему начальнику: «Если я сам буду читать ваши лекции, вы можете надеть водительскую кепку и сидеть в зале». Планку идея понравилась, и он согласился.
Водитель начал читать лекции по квантовой механике. Внезапно один из профессоров физики задал вопрос. Водитель внимательно выслушал и сказал: «Я никогда не думал, что мне зададут такой простой вопрос в таком развивающемся городе. С вашего разрешения прошу моего водителя ответить на этот вопрос».
***
Эрнст Эдуард Куммер, немецкий математик, специализирующийся на теории чисел, был в серьезных разногласиях с арифметикой. Однажды мне пришлось умножать 7 на 9, обучая студентов. — Семь раз девять, — сказал Куммер, — если семь умножить на девять… сколько? «Шестьдесят один», — мотивировал один из студентов. Куммер написал на доске число 61. «Сэр, семь раз девять — 66», — сказал второй студент.
«Господа, — ответил Куммер, — вы должны выбрать одно из двух: либо 61, либо 66.
Подготовила Бахора Мухаммадиева.
Источник: Zarnews.uz

Joylangan vaqt: 2022-08-27 21:53:38
Professional dasturchi bo'lish uchun qancha vaqt kerak? Professional dasturchi bo'lish uchun qancha vaqt kerak?
Ikkilamchi bozor uchun kreditlar qachon ochiladi? Ikkilamchi bozor uchun kreditlar qachon ochiladi?
Nega uyda o`tirgan, ishlamaydigan fuqarolar majburiy emlanmayapdi? Nega uyda o`tirgan, ishlamaydigan fuqarolar majburiy emlanmayapdi?
Har bir ota-ona farzandiga aytishi kerak bo’lgan 16 ta jumla Har bir ota-ona farzandiga aytishi kerak bo’lgan 16 ta jumla
Samaradorlik va besamarlik haqida maqollar to’plami Samaradorlik va besamarlik haqida maqollar to’plami
Jismoniy tarbiya va sport universitetining ijodiy imtihonlari sanasi aniq boʻldi Jismoniy tarbiya va sport universitetining ijodiy imtihonlari sanasi aniq boʻldi
Omonulla Madayev hayoti, faoliyati, asarlari haqida Omonulla Madayev hayoti, faoliyati, asarlari haqida
Matematika fanidan barcha sinflar uchun PISA testlar to’plami Matematika fanidan barcha sinflar uchun PISA testlar to’plami
11-sentabr DTM test natijalari e’lon qilindi 11-sentabr DTM test natijalari e’lon qilindi
U koronavirus bo‘lmagandi, sog‘ bolamni o‘ldirib berishdi – Farzand dog‘ini ko‘rgan ota-ona U koronavirus bo‘lmagandi, sog‘ bolamni o‘ldirib berishdi – Farzand dog‘ini ko‘rgan ota-ona
Ona tili milliy sertifikat test savollari javobi bilan Ona tili milliy sertifikat test savollari javobi bilan
5 tashabbus uchun she’rlar to’plami 5 tashabbus uchun she’rlar to’plami
Sh.Shermatov: Shu vaqtgacha o’qituvchilarning qo’liga bu qadar katta miqdordagi pul mablag’lari berilmagan edi Sh.Shermatov: Shu vaqtgacha o’qituvchilarning qo’liga bu qadar katta miqdordagi pul mablag’lari berilmagan edi
Xayriddin Sultonov hayoti, faoliyati, asarlari, tarjimalari, mukofotlari Xayriddin Sultonov hayoti, faoliyati, asarlari, tarjimalari, mukofotlari
Maktablarda darsliklar qancha muddatda yangilanadi? Maktablarda darsliklar qancha muddatda yangilanadi?
Maqola yozish ustama olishga yordam beradimi? Maqola yozish ustama olishga yordam beradimi?
Yana 100 ta dahshatli mantiqiy savollar to’plami tayyor! Yana 100 ta dahshatli mantiqiy savollar to’plami tayyor!
Yosh kitobxon tanlovi nizomi Yosh kitobxon tanlovi nizomi
Prezident maktablari kirish imtihonlarida javoblarni nega qalam bilan belgilanadi? Prezident maktablari kirish imtihonlarida javoblarni nega qalam bilan belgilanadi?
Eng badavlat o'zbek boylari haqida ma'lumot Eng badavlat o'zbek boylari haqida ma'lumot