Buyuk olimlar hayotidagi oddiy voqealar
1939 yilda 25 yoshli matematik Jorj Dansig Kaliforniya universitetida tahsil olardi. Bir kuni u statistika darsiga 20 daqiqa kechikib bordi. Jimgina kirib, stolga o‘tirdi. Mavzuni o‘tkazib yuborganini tushunib, doskaga yozilgan ikki vazifa shartlarini ko‘chirib oldi.
Uyida dars qilayotib, bugun darsga kechikkanidan uch marta afsuslandi. Vazifalar haqiqatan ham qiyin edi. Dansig ularni hal qilish uchun muhim bir narsani o‘tkazib yubordim, deb o‘ylardi. Ilojsizlikdan masalalarni hal kirishga kirishdi. Bir necha kunlik mashaqqatli mehnatdan so‘ng, u baribir bu masalalarni yechdi. Mamnun bo‘lib, professor yoniga borib, daftarini unga uzatdi.
Professor Yeji Neyman bu topshiriqni beixtiyor qabul qildi, lekin u talabalardan bunday masalani yechib kelish to‘g‘risidagi bergan topshirig‘ini eslay olmadi. Biroz vaqt o‘tgach, talaba daftarini tekshirib, hayratda qoldi. U haqiqatan ham ma’ruzalardan birining boshida talablarga ushbu ikki masala shartlarini aytib berganini esladi. Nafaqat professorning o‘zi, balki o‘sha davrning boshqa atoqli olimlari tomonidan hal etilmaydigan ikki masala shartlarini!
Biroq, Dansig ma’ruzaning bu ikki masala hal etilmasligi haqida gapirilgan qismini tinglamasdan qolgandi. Va ularni hal qildi.

***
Maks Plank fizika bo‘yicha Nobel mukofotini olgach, doiraviy sayohatga chiqdi va hamma joyda bir xil ma’ruza qilardi. Uning haydovchisi har doim zalda o‘tirar edi va matnni yodlab oldi. U boshlig‘iga hazil taklif qildi: “Ma’ruzalaringizni o‘zim o‘qib bersam, siz haydovchi kepkasini kiyib, zalda o‘tirsangiz”. Bu fikr Plankka yoqdi va u rozi bo‘ldi.
Haydovchi kvant mexanikasi to‘g‘risida ma’ruza o‘qiy boshladi. To‘satdan fizik professorlaridan biri savol berib qoldi. Haydovchi uni diqqat bilan tingladi va shunday dedi: “Shunday taraqqiy etib borayotgan shaharda mendan bunday oddiy savol so‘raladi, deb o‘ylamagan edim. Sizning ruxsatingiz bilan haydovchimdan bu savolga javob berishni so‘rayman”.

***
Raqamlar nazariyasi sohasidagi mutaxassis nemis matematiki Ernst Eduard Kummer arifmetika bilan jiddiy kelishmovchilikda edi. Bir kuni talabalarni o‘qitish paytida 7 ni 9 ga ko‘paytirish kerak edi. “Yetti karra to‘qqiz”, dedi Kummer, “Yettini to‘qqizga ko‘paytirsak… qancha bo‘ladi?”. “Oltmish bir” turtki berdi, talabalardan biri. Kummer taxtaga 61 raqamini yozdi.  “Janob, yetti karra to‘qqiz 66 bo‘ladi”, dedi ikkinchi talaba.
— Janoblar, deb javob berdi Kummer, — ikkalasidan birini tanlash kerak, yo 61 yo 66.

Bahora Muhammadiyeva tayyorladi.
***
Получив Нобелевскую премию по физике, Макс Планк отправился в кругосветное путешествие и везде читал одни и те же лекции. Его водитель всегда сидел в холле и запоминал текст. Он пошутил своему начальнику: «Если я сам буду читать ваши лекции, вы можете надеть водительскую кепку и сидеть в зале». Планку идея понравилась, и он согласился.
Водитель начал читать лекции по квантовой механике. Внезапно один из профессоров физики задал вопрос. Водитель внимательно выслушал и сказал: «Я никогда не думал, что мне зададут такой простой вопрос в таком развивающемся городе. С вашего разрешения прошу моего водителя ответить на этот вопрос».
***
Эрнст Эдуард Куммер, немецкий математик, специализирующийся на теории чисел, был в серьезных разногласиях с арифметикой. Однажды мне пришлось умножать 7 на 9, обучая студентов. — Семь раз девять, — сказал Куммер, — если семь умножить на девять… сколько? «Шестьдесят один», — мотивировал один из студентов. Куммер написал на доске число 61. «Сэр, семь раз девять — 66», — сказал второй студент.
«Господа, — ответил Куммер, — вы должны выбрать одно из двух: либо 61, либо 66.
Подготовила Бахора Мухаммадиева.
Источник: Zarnews.uz

Joylangan vaqt: 2022-08-27 21:53:38
Psixologik test: sevgi yo’lida qanday zaifliklarga yo’l qo’ymoqdasiz? Psixologik test: sevgi yo’lida qanday zaifliklarga yo’l qo’ymoqdasiz?
Jonrid Abdullaxonov hayoti, ijodi, asarlari, faoliyati, tarjimai hol Jonrid Abdullaxonov hayoti, ijodi, asarlari, faoliyati, tarjimai hol
5-may efirga uzatiladigan television darslar jadvali 5-may efirga uzatiladigan television darslar jadvali
1-aprel tarixi va eng mashhur hazillari 1-aprel tarixi va eng mashhur hazillari
Eng yomon parollar reytingi Eng yomon parollar reytingi
Bu yil maktab darsliklariga kiritilgan yangiliklar Bu yil maktab darsliklariga kiritilgan yangiliklar
Marsdan kelgan bola: Volgogradlik Boris Qizil sayyorada yashagan(mi?) Marsdan kelgan bola: Volgogradlik Boris Qizil sayyorada yashagan(mi?)
Yuridik texnikumlarga o‘qishga qabul qilish tartibi belgilandi Yuridik texnikumlarga o‘qishga qabul qilish tartibi belgilandi
Muhammad Rahmon. Muhammad Rahmon haqida: hayoti, asarlari, faoliyati Muhammad Rahmon. Muhammad Rahmon haqida: hayoti, asarlari, faoliyati
Maqomi va daromadi oshgan oʻqituvchi taʼlimda sifat omili boʻla oladi Maqomi va daromadi oshgan oʻqituvchi taʼlimda sifat omili boʻla oladi
Oʻzbekistonda yana bir OTM ochiladi Oʻzbekistonda yana bir OTM ochiladi
O‘zbek klassik she’riyatida tamsil san’ati O‘zbek klassik she’riyatida tamsil san’ati
Inspektor-psixologning asosiy vazifalari haqida Inspektor-psixologning asosiy vazifalari haqida
o’qituvchilar o’z fani va davlat tili bo’yicha test topshirmoqdalar o’qituvchilar o’z fani va davlat tili bo’yicha test topshirmoqdalar
Maktabda 2 bahoga o'qigan bo'lsada buyuklikka erishgan shaxslar haqida Maktabda 2 bahoga o'qigan bo'lsada buyuklikka erishgan shaxslar haqida
Oʻzbekistonda maktab oʻquvchilari eng koʻp oʻrganayotgan xorijiy tillarning TOP 8 taligi eʼlon qilindi Oʻzbekistonda maktab oʻquvchilari eng koʻp oʻrganayotgan xorijiy tillarning TOP 8 taligi eʼlon qilindi
Bolalarni bobo va buvilar bilan tarbiyalashning samarali jihatlari Bolalarni bobo va buvilar bilan tarbiyalashning samarali jihatlari
Oilaviy bolalar uyini tashkil etgan fuqarolarga Davlat byudjetidan mablagʻ ajratiladi Oilaviy bolalar uyini tashkil etgan fuqarolarga Davlat byudjetidan mablagʻ ajratiladi
Korrupsiyaga qarshi samarali kurashayotgan davlat organlari Korrupsiyaga qarshi samarali kurashayotgan davlat organlari
Stressdan qutulish uchun aniq tavsiyalar Stressdan qutulish uchun aniq tavsiyalar