Buyuk olimlar hayotidagi oddiy voqealar
1939 yilda 25 yoshli matematik Jorj Dansig Kaliforniya universitetida tahsil olardi. Bir kuni u statistika darsiga 20 daqiqa kechikib bordi. Jimgina kirib, stolga o‘tirdi. Mavzuni o‘tkazib yuborganini tushunib, doskaga yozilgan ikki vazifa shartlarini ko‘chirib oldi.
Uyida dars qilayotib, bugun darsga kechikkanidan uch marta afsuslandi. Vazifalar haqiqatan ham qiyin edi. Dansig ularni hal qilish uchun muhim bir narsani o‘tkazib yubordim, deb o‘ylardi. Ilojsizlikdan masalalarni hal kirishga kirishdi. Bir necha kunlik mashaqqatli mehnatdan so‘ng, u baribir bu masalalarni yechdi. Mamnun bo‘lib, professor yoniga borib, daftarini unga uzatdi.
Professor Yeji Neyman bu topshiriqni beixtiyor qabul qildi, lekin u talabalardan bunday masalani yechib kelish to‘g‘risidagi bergan topshirig‘ini eslay olmadi. Biroz vaqt o‘tgach, talaba daftarini tekshirib, hayratda qoldi. U haqiqatan ham ma’ruzalardan birining boshida talablarga ushbu ikki masala shartlarini aytib berganini esladi. Nafaqat professorning o‘zi, balki o‘sha davrning boshqa atoqli olimlari tomonidan hal etilmaydigan ikki masala shartlarini!
Biroq, Dansig ma’ruzaning bu ikki masala hal etilmasligi haqida gapirilgan qismini tinglamasdan qolgandi. Va ularni hal qildi.

***
Maks Plank fizika bo‘yicha Nobel mukofotini olgach, doiraviy sayohatga chiqdi va hamma joyda bir xil ma’ruza qilardi. Uning haydovchisi har doim zalda o‘tirar edi va matnni yodlab oldi. U boshlig‘iga hazil taklif qildi: “Ma’ruzalaringizni o‘zim o‘qib bersam, siz haydovchi kepkasini kiyib, zalda o‘tirsangiz”. Bu fikr Plankka yoqdi va u rozi bo‘ldi.
Haydovchi kvant mexanikasi to‘g‘risida ma’ruza o‘qiy boshladi. To‘satdan fizik professorlaridan biri savol berib qoldi. Haydovchi uni diqqat bilan tingladi va shunday dedi: “Shunday taraqqiy etib borayotgan shaharda mendan bunday oddiy savol so‘raladi, deb o‘ylamagan edim. Sizning ruxsatingiz bilan haydovchimdan bu savolga javob berishni so‘rayman”.

***
Raqamlar nazariyasi sohasidagi mutaxassis nemis matematiki Ernst Eduard Kummer arifmetika bilan jiddiy kelishmovchilikda edi. Bir kuni talabalarni o‘qitish paytida 7 ni 9 ga ko‘paytirish kerak edi. “Yetti karra to‘qqiz”, dedi Kummer, “Yettini to‘qqizga ko‘paytirsak… qancha bo‘ladi?”. “Oltmish bir” turtki berdi, talabalardan biri. Kummer taxtaga 61 raqamini yozdi.  “Janob, yetti karra to‘qqiz 66 bo‘ladi”, dedi ikkinchi talaba.
— Janoblar, deb javob berdi Kummer, — ikkalasidan birini tanlash kerak, yo 61 yo 66.

Bahora Muhammadiyeva tayyorladi.
***
Получив Нобелевскую премию по физике, Макс Планк отправился в кругосветное путешествие и везде читал одни и те же лекции. Его водитель всегда сидел в холле и запоминал текст. Он пошутил своему начальнику: «Если я сам буду читать ваши лекции, вы можете надеть водительскую кепку и сидеть в зале». Планку идея понравилась, и он согласился.
Водитель начал читать лекции по квантовой механике. Внезапно один из профессоров физики задал вопрос. Водитель внимательно выслушал и сказал: «Я никогда не думал, что мне зададут такой простой вопрос в таком развивающемся городе. С вашего разрешения прошу моего водителя ответить на этот вопрос».
***
Эрнст Эдуард Куммер, немецкий математик, специализирующийся на теории чисел, был в серьезных разногласиях с арифметикой. Однажды мне пришлось умножать 7 на 9, обучая студентов. — Семь раз девять, — сказал Куммер, — если семь умножить на девять… сколько? «Шестьдесят один», — мотивировал один из студентов. Куммер написал на доске число 61. «Сэр, семь раз девять — 66», — сказал второй студент.
«Господа, — ответил Куммер, — вы должны выбрать одно из двух: либо 61, либо 66.
Подготовила Бахора Мухаммадиева.
Источник: Zarnews.uz

Joylangan vaqt: 2022-08-27 21:53:38
Psixologik test: O'zingizdan mamnunmisiz? Psixologik test: O'zingizdan mamnunmisiz?
IELTS sertifikati seriyasi va raqami qaysi ekanini bilasizmi? IELTS sertifikati seriyasi va raqami qaysi ekanini bilasizmi?
Yuridik universitet magistraturaga kirish imtihoni vaqti Yuridik universitet magistraturaga kirish imtihoni vaqti
Qabul 2021 Bu yil nechta yo’nalishni tanlash mumkin? Qabul 2021 Bu yil nechta yo’nalishni tanlash mumkin?
Psixologik test: Siz qaror qabul qilishda qanchalik irodalisiz? Psixologik test: Siz qaror qabul qilishda qanchalik irodalisiz?
Qo’lda yozishning foydasi, afzalliklari Qo’lda yozishning foydasi, afzalliklari
G’oyib bo'lgan kutubxonalar G’oyib bo'lgan kutubxonalar
Abituriyent 2021 Ro’yhatdan o’tish statistikasi 19-iyul Abituriyent 2021 Ro’yhatdan o’tish statistikasi 19-iyul
Ustozlar, oylik kerakmi? Xotirjamlikka berilmang Ustozlar, oylik kerakmi? Xotirjamlikka berilmang
O’quvchilarning aqliy faoliyatini oshiruvchi mahsulotlar O’quvchilarning aqliy faoliyatini oshiruvchi mahsulotlar
dunyodagi noodatiy maktablar dunyodagi noodatiy maktablar
Nyu-Yorkdagi o`zbek maktabida odobnoma darsi o`tiladi Nyu-Yorkdagi o`zbek maktabida odobnoma darsi o`tiladi
Xalq ta’limi vaziri hokim va sektorlarga murojaat qildi Xalq ta’limi vaziri hokim va sektorlarga murojaat qildi
Bilimga aylanayotgan o‘yinlarning nega o‘zbekchasi yo‘q? Bilimga aylanayotgan o‘yinlarning nega o‘zbekchasi yo‘q?
Abdumajid Azim hayoti, faoliyati, asarlari, mukofotlari Abdumajid Azim hayoti, faoliyati, asarlari, mukofotlari
Matematika DTM majburiy testlar 2022 javobi bilan Matematika DTM majburiy testlar 2022 javobi bilan
Tadqiqot: qo‘rquv ajdodlardan avlodlarga o‘tadi Tadqiqot: qo‘rquv ajdodlardan avlodlarga o‘tadi
Daftar tekshirishda vaqtni tejash usullari Daftar tekshirishda vaqtni tejash usullari
Maktab psixologida qanday hujjatlar bo‘lishi kerak? Maktab psixologida qanday hujjatlar bo‘lishi kerak?
Internet orqali pul topadigan mutaxassislar diqqatiga! Internet orqali pul topadigan mutaxassislar diqqatiga!