Buyuk olimlar hayotidagi oddiy voqealar
1939 yilda 25 yoshli matematik Jorj Dansig Kaliforniya universitetida tahsil olardi. Bir kuni u statistika darsiga 20 daqiqa kechikib bordi. Jimgina kirib, stolga o‘tirdi. Mavzuni o‘tkazib yuborganini tushunib, doskaga yozilgan ikki vazifa shartlarini ko‘chirib oldi.
Uyida dars qilayotib, bugun darsga kechikkanidan uch marta afsuslandi. Vazifalar haqiqatan ham qiyin edi. Dansig ularni hal qilish uchun muhim bir narsani o‘tkazib yubordim, deb o‘ylardi. Ilojsizlikdan masalalarni hal kirishga kirishdi. Bir necha kunlik mashaqqatli mehnatdan so‘ng, u baribir bu masalalarni yechdi. Mamnun bo‘lib, professor yoniga borib, daftarini unga uzatdi.
Professor Yeji Neyman bu topshiriqni beixtiyor qabul qildi, lekin u talabalardan bunday masalani yechib kelish to‘g‘risidagi bergan topshirig‘ini eslay olmadi. Biroz vaqt o‘tgach, talaba daftarini tekshirib, hayratda qoldi. U haqiqatan ham ma’ruzalardan birining boshida talablarga ushbu ikki masala shartlarini aytib berganini esladi. Nafaqat professorning o‘zi, balki o‘sha davrning boshqa atoqli olimlari tomonidan hal etilmaydigan ikki masala shartlarini!
Biroq, Dansig ma’ruzaning bu ikki masala hal etilmasligi haqida gapirilgan qismini tinglamasdan qolgandi. Va ularni hal qildi.

***
Maks Plank fizika bo‘yicha Nobel mukofotini olgach, doiraviy sayohatga chiqdi va hamma joyda bir xil ma’ruza qilardi. Uning haydovchisi har doim zalda o‘tirar edi va matnni yodlab oldi. U boshlig‘iga hazil taklif qildi: “Ma’ruzalaringizni o‘zim o‘qib bersam, siz haydovchi kepkasini kiyib, zalda o‘tirsangiz”. Bu fikr Plankka yoqdi va u rozi bo‘ldi.
Haydovchi kvant mexanikasi to‘g‘risida ma’ruza o‘qiy boshladi. To‘satdan fizik professorlaridan biri savol berib qoldi. Haydovchi uni diqqat bilan tingladi va shunday dedi: “Shunday taraqqiy etib borayotgan shaharda mendan bunday oddiy savol so‘raladi, deb o‘ylamagan edim. Sizning ruxsatingiz bilan haydovchimdan bu savolga javob berishni so‘rayman”.

***
Raqamlar nazariyasi sohasidagi mutaxassis nemis matematiki Ernst Eduard Kummer arifmetika bilan jiddiy kelishmovchilikda edi. Bir kuni talabalarni o‘qitish paytida 7 ni 9 ga ko‘paytirish kerak edi. “Yetti karra to‘qqiz”, dedi Kummer, “Yettini to‘qqizga ko‘paytirsak… qancha bo‘ladi?”. “Oltmish bir” turtki berdi, talabalardan biri. Kummer taxtaga 61 raqamini yozdi.  “Janob, yetti karra to‘qqiz 66 bo‘ladi”, dedi ikkinchi talaba.
— Janoblar, deb javob berdi Kummer, — ikkalasidan birini tanlash kerak, yo 61 yo 66.

Bahora Muhammadiyeva tayyorladi.
***
Получив Нобелевскую премию по физике, Макс Планк отправился в кругосветное путешествие и везде читал одни и те же лекции. Его водитель всегда сидел в холле и запоминал текст. Он пошутил своему начальнику: «Если я сам буду читать ваши лекции, вы можете надеть водительскую кепку и сидеть в зале». Планку идея понравилась, и он согласился.
Водитель начал читать лекции по квантовой механике. Внезапно один из профессоров физики задал вопрос. Водитель внимательно выслушал и сказал: «Я никогда не думал, что мне зададут такой простой вопрос в таком развивающемся городе. С вашего разрешения прошу моего водителя ответить на этот вопрос».
***
Эрнст Эдуард Куммер, немецкий математик, специализирующийся на теории чисел, был в серьезных разногласиях с арифметикой. Однажды мне пришлось умножать 7 на 9, обучая студентов. — Семь раз девять, — сказал Куммер, — если семь умножить на девять… сколько? «Шестьдесят один», — мотивировал один из студентов. Куммер написал на доске число 61. «Сэр, семь раз девять — 66», — сказал второй студент.
«Господа, — ответил Куммер, — вы должны выбрать одно из двух: либо 61, либо 66.
Подготовила Бахора Мухаммадиева.
Источник: Zarnews.uz

Joylangan vaqt: 2022-08-27 21:53:38
Qabul 2021 Bu yil kirish imtihonlarida qanday o’zgarishlar bor? Qabul 2021 Bu yil kirish imtihonlarida qanday o’zgarishlar bor?
My.dtm.uz abituriyent ruxsatnomasini yuklab olish 2022-2023 My.dtm.uz abituriyent ruxsatnomasini yuklab olish 2022-2023
Abituriyent ruxsatnomasi kimlarga berilmaydi Abituriyent ruxsatnomasi kimlarga berilmaydi
Maktab o‘quvchilari Internet orqali sinfdoshini "sotishga" harakat qilishdi Maktab o‘quvchilari Internet orqali sinfdoshini "sotishga" harakat qilishdi
Jismoniy tarbiya fani o’qituvchilari malaka toifasini olish uchun test topshirmaydi Jismoniy tarbiya fani o’qituvchilari malaka toifasini olish uchun test topshirmaydi
Shaxsiy rivojlanish uchun qilishingiz kerak bo’lgan 10 ta ish Shaxsiy rivojlanish uchun qilishingiz kerak bo’lgan 10 ta ish
2022-2023 uchun OTMga qabul kvotalari soni e’lon qilindi 2022-2023 uchun OTMga qabul kvotalari soni e’lon qilindi
1-11-sinf Matematika ish reja 2022-2023 taqvimiy mavzu rejalar 1-11-sinf Matematika ish reja 2022-2023 taqvimiy mavzu rejalar
Qabul 2021 statistikasi Chet tili sifatida tanlangan tillar Qabul 2021 statistikasi Chet tili sifatida tanlangan tillar
Erkaklar kim - Erkaklar – bu katta bolalar! Erkaklar kim - Erkaklar – bu katta bolalar!
Sirtqi ta’lim qabul kvotasi 2021 yuklab olish kvotalar Sirtqi ta’lim qabul kvotasi 2021 yuklab olish kvotalar
2022-2023 Akademik litseylarga kirish imtihonlari vaqti 2022-2023 Akademik litseylarga kirish imtihonlari vaqti
Jismoniy tarbiya fanidan 2021-2022 ish rejalar to'plami 1-11-sinf Jismoniy tarbiya fanidan 2021-2022 ish rejalar to'plami 1-11-sinf
Choraklik baholar sinf jurnaliga qanday qayd qilinadi? Choraklik baholar sinf jurnaliga qanday qayd qilinadi?
Magistratura turdosh yo’nalishlar ro’yhati yangilandi Magistratura turdosh yo’nalishlar ro’yhati yangilandi
maktablar uchun vaqtinchalik sanitariya talablari tasdiqlandi maktablar uchun vaqtinchalik sanitariya talablari tasdiqlandi
DTM test natijalarini qanday bilish mumkinligini izohladi (2020-2021) DTM test natijalarini qanday bilish mumkinligini izohladi (2020-2021)
Ko’rgazmali qurollardan foydalanish metodi qoidalari Ko’rgazmali qurollardan foydalanish metodi qoidalari
OTMga qabul: adolatsiz tizim o‘zgarishi kerak OTMga qabul: adolatsiz tizim o‘zgarishi kerak
Vatan, ona yurt, vatanparvarlik haqida maqollar to’plami Vatan, ona yurt, vatanparvarlik haqida maqollar to’plami