ВЕРНАДСКИЙ Владимир Иванович

ВЕРНАДСКИЙ Владимир Иванович [1863.28.2 (12.3), Петербург – 1945.6.1, Москва] — табиатшунос, минералог ва кристаллограф; геокимё, биогеокимё, радиогеология ва биосфера асосчиларидан бири. Россия ФА акад. (1912), Украина ФА ташкилотчиси ва биринчи президенти (1919), Чехословакия (1926) ва Париж (1928) ФА аъзоси. Москва ун-ти проф. (1898-1911). Вернадский ўз тадқиқотларида катта амалий аҳамиятга эга булган йирик илмий муаммолар: силикатларнинг тузилиши, нодир ва тарқоқ элементлар геокимёси, радиоактив минералларни қидириб топиш, геокимёвий жараёнларда организмлар роли, тоғ жинсларининг мутлақ ёшини аниқлаш ва б. ни илгари сурди; минералларнинг келиб чиқишида янги эволюцион назарияни (генетик минералогияни) ишлаб чиқди. Вернадский радиоактив моддалар аҳамиятини аниқлади (1911). Вернадский биосфера кимёвий элементларнинг тўпланиши, алмашиниши ва тарқалишида организмларнинг ролини, биосфера инсон меҳнати ва у қўлга киритган илмий муваффақиятлар туфайли аста-секин янги ҳолат — ноосферага ўтишини биринчи бўлиб кўрсатиб берди.