СОССЮР

СОССЮР (Saussure) Фердинанд де (1857.26.11, Женева 1913.22.2, Вюфлансюр-Морж) — швейцариялик тилшунос. Женева (1875), Лейпциг, Берлин (1876—80) ун-тларида ўқиган. Женева ун-тининг проф. (1891 й. дан). Соссюрнинг биринчи асари ҳиндевропа тиллари вокализмини ўрганишда, тилшуносликда қиёсий-тарихий методнинг шаклланиши ва ривожланишида муғим роль ўйнаган бўлса, унинг «Умумий тилшунослик курси» (1916) 20-а. Европа тилшунослиги ривожига катта таъсир кўрсатган. Соссюр биринчи бўлиб тилни муайян тизим сифатида ўрганишни таклиф этди, тил лингвистикаси билан нутқ лингвистикасини, диахрония билан синхронияни ўзаро фарқлади; тилшуносликни семиология (семиотика)нинг бир қисми деб ҳисоблаб, лисоний белги табиатини кашф этди. Соссюрнинг тилшуносликдаги қарашлари Женева тилшунослик мактаби вакиллари Ш. Балли, А. Сеше асарларида, француз социологик мактаби намояндалари А. Мейе, Ж. Вандриес ва б. нинг илмий ишларида, структурализм кридаларида акс этган. Европа структуравий тилшунослиги асосчиси сифатида Соссюр тилшуносликнинг, шунингдек, хорижий семиотиканинг айрим йўналишлари, антропология, адабиётшунослик ва эстетиканинг ривожланишига катта таъсир кўрсатди.