ҚАРМАТЛАР — исмоилийлар асосий шохобчаларидан бирининг тарафдорлари. Қ ҳаракати 9-аср охирида Ироқ жанубида вужудга келган. Сурия ва Яманга тарқалган деҳқонлар, кўчманчи бадавийлар ва ҳунармандлардан ташкил топган. Ҳаракат ўз номини унинг раҳбари ва ташкилотчиси Ҳамдон ибн алАшъаснинг лақаби Қармат (ёҳуд Қарматийа)дан олган. Унинг маъноси манбаларда турлича («калта оёқ», «қизил кўз» ва бошқалар) изоҳланган. Бироқ Ҳамдонгача ҳам Қарматийа номи бор эди, бинобарин Ҳамдон ўз лақабини ўша даврда мавжуд бўлган шиаликнинг бирон бир ташкилоти номидан олган деб ҳисоблаш мумкин. Қ аббосийлар халифалигига қарши қўзғолонларга бошчилик қилган. Қ ерга жамоа эгалигини, умумий (қуллардан ташқари) тенглик ғояларини тарғиб этишган. Улар ислом маросимларини бажармаган, шариат қоидаларини тан олмаган, уларда масжидлар бўлмаган. Қарматлар мусулмонларнинг зиёратгоҳлари (мас, Каъба ва у ердаги қора тош — ҳажар аласвад)ни бидъат деб ҳисоблаганлар. 899 йил Қ. Баҳрайнни босиб олиб, АлАқсода (Шарқий Арабистон) ўз давлатини тузган, бу давлат 11аср охиригача мавжуд бўлган. 930 йил ҳаж вақтида Қ Маккага ҳужум қилиб, уни талонторож этишган, ҳажга борганларнинг кўпини ўлдиришган, бир қисмини қул қилишган, у ердаги қора тошни ўлжа қилиб олиб кетишган (20 йилдан сўнг қайтиб беришган). Бу ҳол кенг халқ оммасини Қарматлардан четлаштирди. 11-аср охири — 12-аср бошларида Ироқ ва Эронда уларга қарши шиддатли кураш бошланган ва Қарматлар ҳаракати бостирилган. Кейинчалик Қарматлар исмоилийларнинг бошқа оқимларига қўшилиб, йўқолиб кетган.