GLINKA Mixail Ivanovich

GLINKA Mixail Ivanovich [1804.20.5(1.6), Novospasskoye qishlogʻi, Smolensk viloyati — 1857.3(15).2, Berlin; Sankt-Peterburgda dafn etilgan] — kompozitor, rus mumtoz musikasining boshlovchisi. 1817-y. dan Sankt-Peterburgda yashab, musiqa ijrochiligidan sabok, olgan. 1820-y. larda pianinochi va xonanda sifatida tanilgan. Kompozitsiya boʻyicha Berlinda 3. Den taʼlimini olgan (1833-34). Bir necha marta chet el (Italiya sh. lari, Berlin, Parij, Varshava, Ispaniya va b.)da boʻlib, turli xalq kuylari va professional musiqa madaniyati bilan tanishgan.

Glinka ijodida xalq (rus, italyan, ispan va b.) musiqasi boyliklari bilan kompozitorlik uslubi yutuqlari uygʻunlashgan. Shakli mukammal, kuylari aniq va nafis, garmoniyasi hamda orkestr boʻyoqlari shirador va yorqin boʻlgan Glinka asarlari hayotbaxsh, quvonch ruhi bilan sugʻorilgan.

Glinkaning vatanparvarlik mavzuidagi «Ivan Susanin» (aslida «Podsho uchun jon fido», 1836) hamda «Ruslan va Lyudmila» (1842) asarlari rus operasida 2 oqim — xalq musiqali dramasi va ertak doston operasini boshlab berdi. Shuningdek, «Vals-fantaziya» (1845), «Kamarinskaya» (1848) kabi simfonik asarlari bilan rus simfonizmiga asos soldi. Glinka romanslari rus vokal lirikasi tarixida yangi davr ochgan. Ularning bir qismi oʻzbek tilida nashr etilgan. Glinkaning opera, simfonik va kamer asarlari Oʻzbekistonda muntazam ijro etiladi. 1960-y. dan Glinka nomidagi opera xonandalar tanlovi taʼsis etilgan. Tanlov gʻoliblari orasida oʻzbek xonandalari (mas, I. Jalilov) ham bor.