MAZDAKIYLAR HARAKATI — Coconiylar davlapptagi xalq xarakati (5-a. 90-y. lari — 6-a. 20-y. lari).
Gʻoyaviy rahbari — Mazdak. MazdakiSiik taʼsirida vujudga kelgan. Mazdakiylar harakati jamoa huquklarini qayta tiklash, yersuv va mol-mulkka barobar egalik qilish, hammaning teng huquqli boʻlishini taʼminlash uchun kurash shiori ostida boshlangan edi. Mazdakiylar harakatining boshlangich davrida sosoniylar podshosi Qubod 1 (488—531) bu harakatdan oʻz manfaatlari maqsadlarida foydalanishga intilgan va mazdakiylar yordamida yirik yer egalari, zodagonlar va zardusht kohinlari (mubodlar)ning mustaqilliklarini tugatmoqchi boʻlgan. Lekin Mazdakiylar harakati kuchayib ketishi, zodagonlar va ko-hinlarning mol-mulklarini tortib olinishi shohni choʻchitib qoʻygan. 528/ 529 i. Kubod I ning ugli Xusrav 1 Lnushirvon Mazdakiylar harakatini shafqatsiz bostirgan na Mazdakni qatl ettirgan.