MAJBURIY SUGʻURTA

MAJBURIY SUGʻURTA — davlat su-gʻurtasi shakllaridan biri, qonun asosida belgilangan shartlarga binoan, davlat sugurta tashkilotlari tomonidan oʻtkaziladi. Oʻzbekistonda q. x. korxonalari boʻyicha tijorat banklari tomonidan ajratiladigan kreditlar qaytarilishi uchun q. x. korxonalarining javobgarligi; q. x. mahsulotlari yetishtirish ishlarini oʻtkazish uchun avans tarikasida beriladigan va fyuchers kontraktlari boʻyicha mablagʻlar qaytarilishi; qishloq va shaharda garovga qoʻyilgan mol-mulk; qishloqdagi transport egalarining fuqarolik javobgarligi va b. majburiy tartibda sugʻurtalanadi. Bundan tashqari, harbiy xizmatchilar va majburiy harbiy xizmat tarkibidagilar, shuningdek, ichki ishlar va xavfeizlik organlari xodimlari xizmatni oʻtash, harbiy yigʻinlar davrida jarohatlanish, kasallanish, oʻlim hollaridan, ogʻir sanoat tarmoqlari va transport tarmoqlari xizmatchilari ham majburiy sugʻurtalanadi. Majburiy sugʻurta boʻyicha sugʻurta tashkilotlari qonunda koʻrsatilgan sugʻurta holatlari yuz berganda yetgan zarar miqsorini su-gʻurta qildirgan shaxsga yoki sugʻurta qilingan mol-mulkning egasiga toʻlaydi. Oʻzbekiston Respublikasida Majburiy sugʻurtani amalga oshiruvchi eng yirik kompaniyalar «Oʻzagrosugʻurta» davlat-aksiyadorlik sugʻurta kompaniyasi, «Oʻzbekin-vest» eksport-import milliy sugʻurta kompaniyasi. M. s. munosabatlari Oʻzbekiston Respublikasining «Sugʻurta toʻgʻrisida» (1993-y. 6 may), «Sugʻurta faoliyati toʻgʻrisida» (2002-y. 5 apr.) qonunlari bilan tartibga solinadi (yana q. Sugʻurta).