КАСР-ЧИЗИҚЛИ ФУНКЦИЯ

КАСР-ЧИЗИҚЛИ ФУНКЦИЯ — ах+Ь киритилади. Умумий махражга келтирилган у ва j – (KeN) К. лар учун тартиб муносабати суратларини таққослаш орқали киритилади: т<п бўлса, ^г < Ц - дейилади. т^О да Каср-чизиқли функциялар тенг. /т/<п бўлганда ^ тўғри, акс ҳолда нотўғри Каср-чизиқли функция дейилади. Махкаср касрга тескари Каср-чизиқли функция дейилади.

Касрлар устидаги амаллар ҳам бутун сонлар учун аниқланган амалларнинг аксарият қонунларига бўйсунади: ўрин алмаштириш, гуруҳлаш, тақсимот, тартиб қонунлари Каср-чизиқли функциялар учун ҳам ўринли. р Алгебрада q кўринишидаги ифода Каср-чизиқли функция дейилади, бунда Р ва Q алгебраик ифодалар.

Амалларнинг бажарилиши қулайлиги учун деярли барча ҳисобларда (калькулятор, техник ҳисоблар, физик, иқтисодий масалаларда) ўнли Каср-чизиқли функциялар ишлатилади. Ўнли Каср-чизиқли функция акак_г…, ака0, bxb2…bc кўринишда ёзилиб, о,-. ь, – лар рақамлар (0, 1,…

9) бўлиб, ak… ^бутун қисми bv.. bc эса Каср-чизиқли функция қисми дейилади. Бутун қисми 1, 2,… 9 рақамлардан бирига тенг ўнли Каср-чизиқли функция стандарт кўринишидаги Каср-чизиқли функция дейилади. Математикада чексиз ўнли Каср-чизиқли функция ларнинг аҳамияти катта. Мас, л=3,141592654… ва е= 27182818 …сонлар чексиз ўнли Каср-чизиқли функция чизиқли функция нисбатини тасвирловчи функция. Агар детерминант д = 77 =0бўлса, К.-ч. ф. ўзгармас миқдор бўлади, агар Д^0, с=0 бўлса, у ҳолда К.-ч. ф. бутун чизиқли у=сх+1 функция бўлади; Д^0, с/Обўлса, К.-ч. ф. графиги асимптоталари координата ўқларига параллел бўлган тенг томонли гиперболани ифодалайди. Агар а, Ь, с, d — комплекс сонлар, х — комплекс ўзгарувчи бўлса, у ҳолда К.-ч. ф. кенгайтирилган комплекс текисликни ўзини-ўзига конформ ва ўзаро бир қийматли акслантиради. Кенгайтирилган комплекс текисликдаги айланалар К,-ч. ф. ёрдамида акслантирилганда яна айланаларга ўтади. К.-ч. ф. ёрдамида бажарилган акслантириш кенгайтирилган комплекс текисликдаги у айланага нисбатан симметрик нуқталарни у айлананинг образи бўлган айланага нисбатан симметрик нуқталарга акслантиради. К.-ч. ф. каср-рационал функциянинг хусусий ҳолидир.