КАЛИТ

КАЛИТ — 1) қулфтл беркитиш ва очиш учун ишлатиладиган тишли ёки ўйиқли бураш асбоби. Пишиқ металлдан тишлари ёки ўйиқлари қулф ариқчалари ёки чиқиқларига тушадиган қилиб тайёрланади. Ҳар қайси қулф ва калит бир-бирига мосланиб, рақамлаб қўйилади. Шунинг учун бир қулфнинг Калит бошқа қулфникига тушмайди (қулфкалит ибораси шундан пайдо бўлган); 2) бирор механизмни бураб юргизиш, ишга тушириш учун ишлатиладиган металл асбоб. Мас, бурама (пружинали) соатлар, ўйинчокларнинг пружинасини бураб таранглаш учун қўлланади. Ўйинчоқларнинг Калити пластмассадан ҳам тайёрланиши мумкин;

3) машинасозликда — гайка ва болтларни бураб қаттиқлаш ёки бўшатиш учун ишлатиладиган узунчоқ дастали ва жағли металл асбоб. Жағи гайка ва болт каллагининг шаклига (неча қирралигига) қараб ишлаб чиқарилади. Машиналарни йиғиш, қисмларга ажратиш ва таъмирлашда ишлатилади;

4) электротехникада — бошқариш пультида электр занжирларини улаш ва узиш, контактларни бир вазиятдан иккинчисига ўтказиш учун ишлатиладиган дастаки мослама. Икки ёки кўп вазиятли бўлиши мумкин. Калит диспетчерлик бошқариш пультларида, автоматика ва телемеханика тизимларда қўлланади (яна қ. Бошқариш пульти).