ҒУМБАК

ҒУМБАК — ҳашаротларнинг тўлиқ ўзгариш билан ривожланишидаги босқич. Ғумбак озиқланмайди, одатда ҳаракатсиз, бироқ унинг ичида жуда чуқур ўзгаришлар юз бериши туфайли личинка органлари қайта шаклланиб, етук форма — имаго вужудга келади. Ғумбакнинг 3 хили мавжуд: эркин (очиқ), ёпиқ, яширин (сохта пиллали). Эркин Ғумбакнинг оёқ, мўйлов ва қанотлари танасига ёпишмасдан, фақат жипс йиғилиб туради; вояга етган ҳашаротга ўхшайди (мас, қўнғизлар, пардақанотлилар, тўрқанотлилар ва баъзи иккиқанотлилар). Булоқчилар ва туябўйинларнинг Ғумбак лари фаол ҳара-катланади. Ёпиқ Ғумбакда мўйлов, оёқ ва қанотлар туллаш безлари ажратган суюқликдан вужудга келган умумий қоплам — тиғиз кутикула туфайли танага ёпишиб туради (кўпгина капалаклар, баргхўр қўнғизлар ва иккиқанотлилар). Уларнинг Ғумбаклари эркин Ғумбакка нисбатан кам ҳаракат. Я ш и – р и н Ғ. да охирги туллаш териси ташланмайди ва ундан сохта пилла вужудга келиб, Ғумбакни қоплаб туради. Бу қопламдан личинка кўринмайди (кўпгина иккиқанотлилар). Личин-канинг Ғумбакка айланиши одатда пана жойлар (тупроқ, ўрмон тўшамаси, пўстлоқ ости, ёғоч)да, камдан-кам очиқ ерлар (пўстлоқ усти, барг ва б.)да юз беради.

Ғумбаклик даври кўпчилик зараркунандаларнинг қишловчи босқичидир. Профилактик қарши кураш тадбирларини ҳашаротларнинг қишловчи шакли — Ғ. ни йўқ қилиш учун қўллаш яхши самара беради.