“Koʻzgudagi moʻjiza”ni koʻrganmisiz?
Buxorodagi Sitorai Moxi Xossa majmuasi haqida soatlab soʻz yuritish mumkin. Buxoro amirlarining yozgi qarorgohi vazifasini oʻtagan bu maskanda xalqimiz aql-zakovati mahsuli boʻlgan osori atiqlarni har qadamda uchratasiz. Biz ulardan biri – “Koʻzgudagi moʻjiza” deya taʼriflangan Xonai Safed — Oq uy haqida qisqacha soʻz yuritmoqchimiz.
— Oq uy saroy xonalari ichida oʻzining betakror bezaklari bilan alohida ajralib turadi, — deydi Citorai Moxi Xossa xalq amaliy bezak sanʼati muzeyi ilmiy xodimi, sanʼatshunos Nargiza Jumayeva. — U 1912 — 1914-yillarda mashhur hunarmand Usta Shirin Murodov va uning 25 nafar shogirdi tomonidan qurib, pardozlangan.
Aytishlaricha, usta xonani qanday bezash ustida uzoq oʻylaydi.Kunlar, haftalar oʻtadi. Bir emas, ikki oy ortda qoladi. Yoz oqshomlarining birida ustaning koʻz oʻngida yulduzlarga toʻla osmon, toʻlin oy namoyon boʻladi. Bu manzaradan benihoya taʼsirlangan Usta Shirin yoʻqotgan buyumini topgan kishidek suyunib ketadi. Tasavvurida oʻzi pardoz bermoq niyatidagi zalning qiyofasi paydo boʻladi va ertasigayoq ishga kirishadi.
Koʻz oʻngida oynaday ravshan tortgan manzarani yaratish uchun u ikki yil vaqt sarflaydi.Bezash ishlarida zaminkor pardoz, choka pardoz, tabaqa pardoz kabi jami besh uslubdan foydalanadi. Shu jarayonda oʻzi ham yangi bir uslub yaratadi. Bu oynapardoz uslubidir. Unga qadar milliy ganchkorlik sanʼatida hech kim koʻzgu ustiga oʻymakorlik yoʻli bilan pardoz berish mumkinligi haqida oʻylab koʻrmagan.
— Xona devorlarida bezaklar oyna ustida ganchdan oʻyib bezalgan, — deya davom etadi N. Jumayeva. — Xonaning qorday oqligi, bezak ishlarida oynaning koʻp qoʻllanilgani unga oʻzgacha koʻrk va joziba baxsh etgan. Devordagi tokchalarni ustaning shogirdlari bezashgan. Bezaklar bir-biriga sira oʻxshamaydi. Chunki bir shogird ishini ikkinchisi takrorlamagan. Eng murakkab bezaklarni esa Usta Shirinning oʻzi bajargan. Gullar va naqshlar xona devorlarida oyna ustiga shunday joylashtirilganki, koʻzgular ming-minglab boʻlaklarga ajralib ketgan. Saroy shoiri Anbariyning bu goʻzallik oldida lol qolib, fors tilida arab yozuvida bitgan baytidagi “Loyi oldida Chin naqshi uzr soʻrasin” misrasini oʻqib ham koʻp narsani anglash mumkin.
Ganch oʻymakorligining nodir namunasi sanalgan bu goʻshaga oʻsha vaqtda qandillar Polshadan, chinni guldonlar Yaponiya va Xitoydan keltirilgan. ”Qizil oyoq” gilami esa xona koʻrkiga koʻrk qoʻshgan. Ertaklardagi qasrlarni yodga soluvchi bu maskan mana, bir asrdan ziyod vaqt oʻtibdiki, tomoshabinlar, xususan, xorijiy sayyohlarni oʻziga maftun etib kelmoqda.
“Koʻzgudagi moʻjiza”ni yaratgan xalqimizning ardoqli farzandi Usta Shirin Murodov bu kabi yana koʻplab oʻlmas ishlar ijodkori sifatida tarixda qolgan. Bu haqda mavridi kelganida bafurja soʻz yuritamiz, albatta.
Istam IBROHIMOV
Источник: XS.uz.

Joylangan vaqt: 2022-08-27 21:50:33
Eng ko‘p millionerlar yashaydigan shahar qaysi? Eng ko‘p millionerlar yashaydigan shahar qaysi?
Mustaqilligimizning 28 yilligiga maxsus dars ishlanma Mustaqilligimizning 28 yilligiga maxsus dars ishlanma
Pedagogikada sirtqi ta’lim bekor qilinadi Pedagogikada sirtqi ta’lim bekor qilinadi
Qaysi qon guruhi vakillarining immuniteti kuchli bo‘ladi? Qaysi qon guruhi vakillarining immuniteti kuchli bo‘ladi?
Mandat.dtm.uz 2021 dtm test natijalarini bilish imtihon javoblari Mandat.dtm.uz 2021 dtm test natijalarini bilish imtihon javoblari
2-mutaxassislik uchun qabul qachondan boshlanadi? 2021-2022 2-mutaxassislik uchun qabul qachondan boshlanadi? 2021-2022
14-yanvar vatan himoyachilari kuniga tabriklar va tilaklar to’plami 14-yanvar vatan himoyachilari kuniga tabriklar va tilaklar to’plami
Mahalla mas’ullari malakasini oshirishi shartmi? Mahalla mas’ullari malakasini oshirishi shartmi?
Matematika fan oyligi hujjatlari to’plami Matematika fan oyligi hujjatlari to’plami
Insult xavfini kamaytirishning beshta usuli Insult xavfini kamaytirishning beshta usuli
Bolani suzishga o‘rgatish bo‘yicha tavsiyalar Bolani suzishga o‘rgatish bo‘yicha tavsiyalar
30-sentabr onlayn darslar jadvali 30-sentabr onlayn darslar jadvali
XTV “Onlayn maktab” loyihasida ishlash uchun o’qituvchilarni taklif etmoqda XTV “Onlayn maktab” loyihasida ishlash uchun o’qituvchilarni taklif etmoqda
Kundalik ta’lim platformasi o’qituvchilar uchun pullikmi? Kundalik ta’lim platformasi o’qituvchilar uchun pullikmi?
Ekspertlar o’quvchilarda koronavirus yuqtirish ehtimoli kamligini aytishmoqda Ekspertlar o’quvchilarda koronavirus yuqtirish ehtimoli kamligini aytishmoqda
Xorijdan o‘qishni ko‘chirish bo‘yicha arizalar qabuli boshlandi Xorijdan o‘qishni ko‘chirish bo‘yicha arizalar qabuli boshlandi
16-noyabr onlayn darslar jadvali 16-noyabr onlayn darslar jadvali
Akademik litseylarga kirish test sinovlari vaqti ma'lum bo'ldi Akademik litseylarga kirish test sinovlari vaqti ma'lum bo'ldi
19-sentabr onlayn maktab darslarini tomosha qilish (1-11 sinf) 19-sentabr onlayn maktab darslarini tomosha qilish (1-11 sinf)
Barcha fanlardan imtihon savollari 2022 9-11-sinf Barcha fanlardan imtihon savollari 2022 9-11-sinf