Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурияти. Ҳозирги вақтда 6He, 11Li, 11Be, 14Be, 19C, 31Ne каби ортиқча нейтронли гало ядроларнинг структурасини тушуниш учун катта ишлар қилинмоқда. Бу ядролар кичик боғланиш энергияси ҳамда бир ва икки нейтронли кичик бурчак моментига (l=0,1) эга орбиталарнинг катта масофаларгача давом этиши каби нооддий хоссаларга эга. Одатда, бу ядролар кор плюс бир неча нейтрон моделида ўрганилади. Бундан ташқари, уч заррали 6He, 11Li, ва 14Be гало ядроларнинг бирорта ҳам икки заррали қисми боғланмаган, яъни улар Борромей системаларига хос хусусиятга эга. Бу ядроларнинг энергия ва заряд радиуси каби статик характеристикаларидан ташқари, уларнинг икки жисм ва уч жисм континуум-каналларига бета-парчаланиши ва электромагнетик ўтиш жараёнлари алоҳида қизиқиш уйғотади. Бу жараёнлар ядроларнинг ички структураси ва гало хоссалари ҳақида қимматли маълумотлар беради, чунки бу ўтишлар кўрилаётган системаларнинг айнан гало қисмида рўй беради. Бундан ташқари, 6He ва 11Li гало ядроларнинг икки жисм дейтрон континуум каналларига бета ўтиш жараёни бўйича тажриба натижалари мавжуд, улар чуқур назарий таҳлилни талаб қилади. Бир нейтронли 11Be, 19C ва 31Ne гало ядроларнинг протон плюс кор континуум каналларига бета-ўтиш жараёнларини ўрганиш бу системаларнинг статик характеристикаларига қўшимча янги гало хоссалари ҳақида маълумот беради.

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурияти. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг маълумотларига кўра, цереброваскуляр касалликларнинг тарқалиши дунёда ўсиб бормокда. Улардан ўзининг асорат қолдириши бўйича энг оғири бош мия қон айланишининг ўткир бузилиши (БМҚАЎБ) ҳисобланади. Инсультларнинг 85 фоизи ишемик, қолганлари эса геморрагик табиатга эгадир. Дунёда ҳар йили ярим миллиондан ортиқ одамларда биринчи марта инсульт содир бўлади. Уларнинг 75 фоизи яшаб қолади, 10–12 фоизида йил давомида инсультнинг яна такрорланиши кузатилади. Ўтказилган инсульт оқибатида ногиронлар сони ҳозирги вақтда 2 миллионга етган, уларнинг 15 фоизи доимий парваришга, 30–40 фоизи эса яқинлари ёки васийларининг ёрдамига мухтождир. Ўзбекистонда йилига ҳар 100000 кишидан 148,1 нафарида инсульт қайд қилинади. Инсульт эркакларга (47,8 фоиз) нисбатан кўпроқ аёлларда (52,2 фоиз) учрамоқда. Ногиронлик даражаси 83,8 фоизни ташкил қилади (шаҳар аҳолиси орасида – 94,7 фоиз, қишлоқ аҳолиси орасида–72,9 фоиз). Республикамизда сурункали бош мия қон томирлари етишмовчилиги (СБМҚТЕ) туфайли 500 га яқин операциялар ўтказилиб, буларнинг ярмидан зиёдроғи (58 фоизи) аввал ишемик инсульт (ИИ) ўтказган беморларда бажарилади.

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурияти. Триботехник хусусиятлари яхшиланган машинасозлик деталлар учун самарали композицион полимер материаллар (КПМ) яратиш муаммоларига бўлган қизиқиш замонавий машинасозликнинг, шу жумладан пахтани қайта ишлаш соҳасининг эҳтиёжини қондириш, инновацион технологияларнинг истиқболли ривожланишини белгилаб беради.

Докторлик диссертацияси мавзуси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Олий аттестация комиссиясида 30.09.2014/B2014.5.FM130 рақам билан рўйхатга олинган. Докторлик диссертацияси Ўзбекистон Миллий университетида бажарилган. Докторлик диссертациясининг тўлиқ матни Ўзбекистон Миллий университети ҳузуридаги 16.07.2013.FM.01.01 рақамли фан доктори илмий даражасини берувчи илмий кенгаш веб-саҳифасида nauka@nu.uz манзилига жойлаштирилган. Диссертация автореферати уч тилда (ўзбек, рус, инглиз) веб-саҳифада nauka@nu.uz манзилига ҳамда «ZIYONET» Ахборот-таълим порталида www.ziyonet.uz манзилига жойлаштирилган.

Натрийкарбоксиметилцеллюлоза ва мочевинаформальдегид олигомер- лари асосида олинган поликомплекс композитлар Ўзбекистон Республикасида кенг миқёсда ишлаб чиқариладиган маҳаллий хом ашёлар асосида олинганлиги, ҳамда уларнинг амалий тадбиқи, яьни маълум хоссаларга эга бўлган поликомплекс геллари - дори воситаларини ташувчиларини олиш, бу поликомплекс композитларни суртма дори воситалари учун асос сифатида ва хоссалари бошқариладиган мембраналар сифатида ишлатиш мумкин эканлиги жуда катта назарий ҳамда амалий аҳамиятга эга.

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурати. Экспортбоп маҳсулотлар ҳажмини ошириш, импорт оқимини камайтириш, валюта заҳираларини тежаш ва аҳолининг ўсиб бораётган эҳтиёжларини қондириш янги композицион материаллар ва тайёр истеъмол буюмларини, жумладан, трикотаж асосида яратишни талаб этмоқда. Республикамиз тўқимачилик ва енгил саноатининг трикотаж тармоғи нисбатан ёш, ўта муҳим соҳа бўлиб, ҳозирда мамлакатимиз экспорт потенциалини оширишга йўналтирилган. Айнан трикотаж ишлаб чиқариш базасида «хом ашё – тайёр маҳсулот» якунланган цикли мавжуддир. Шунинг учун ҳам замонавий композицион фильтрлар ва қатламли полимер материалларни яратишда техник трикотаж ўта маъқул компонент бўлиши мақаррардир.

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурияти. Қишлоқ хўжалигини жадал суратларда ривожлантириш ва унинг минерал ўғитларга бўлган эҳтиёжини таъминлаш бутун дунё бўйича долзарб муаммолардан бири бўлиб қолмоқда. Чунки, минерал ўғитларни қўллаш эвазига қишлоқ хўжалик экинларини ҳосилдорлиги ўртача 40-50% га оширилади. Ўзбекистонда қишлоқ хўжалигини азотли, фосфорли ва калийли ўғитларга бўлган эҳтиёжини таъминловчи кимё саноатининг йирик тармоқлари яратилган. Ҳозирги кунда Республикамиздаги фосфорли ўғитлар ишлаб чиқариш корхоналари маҳсулотлари ассортименти асосан мураккаб азотфосфорли ўғитлардан ташкил топган. Мураккаб азотфосфорли ўғитлар экиш билан бирга ва экинларни озиқлантириш даврида кенг қўлланишга мўлжалланган. Бирламчи фосфорли ўғитлар эса айнан кузги шудгор остига қўлланилганда самараси анча юқори бўлади. Шунга кўра концентрланган бирламчи фосфорли ўғитлар олишнинг янги технологиясини яратиш муҳим вазифалардан бири ҳисобланади.

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурати. Республикамизда 2011-2015 йилларда саноатни устувор даражада ривожлантириш дастури ва ишлаб чиқаришни модернизация қилиш, техник ва технологик жиҳатдан янгилашга доир тармоқ дастурларининг изчил амалга оширилиши натижасида саноат таркибида юқори қўшимча қийматга эга бўлган, рақобатбардош маҳсулотлар тайёрлаётган қайта ишлаш тармоқларининг ўрни тобора ортиб бормоқда. Бу борада асосий диққат-эътиборни локализация муаммосига, халқ хўжалигининг турли соҳаларида ишлатиладиган янги биологик фаол бирикмаларнинг турларини яратиш ва ишлаб чиқаришга жорий қилиш, импорт ўрнини босувчи ва валюта воситасининг тежалишига омил бўлган технологияларни амалиётга киритиш муҳим ўрин эгаллаб турибди.

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурияти. Ўзбекистон Республикаси ҳукуматининг озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш борасидаги қарорлари ва комплекс чора-тадбирлари - аҳолининг соғлом турмуш тарзини таъминлайдиган даражада ҳаётий зарур озиқ-овқатларга бўлган эҳтиёжларини кафолатли таъминлашга йўналтирилган. Ўзбекистон Республикаси Президенти И.А.Каримов 2014 йил 5-6 июнда бўлиб ўтган «Ўзбекистонда озиқ-овқат дастурини амалга оширишнинг муҳим захиралари» мавзусидаги халқаро конференциянинг очилиш маросимидаги нутқида: «Бизнинг ҳисоб-китобларимиз бўйича, 2020 йилда мева ва сабзавот, узум ва полиз маҳсулотлари етиштиришни 2014 йилга нисбатан камида 2,3 марта кўпайтиришни мўлжаллаяпмиз» – деб таъкидладилар.

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурияти. Силикат шиша одамлар қадимдан ишлатиб келаётган энг қизиқарли материаллардан биридир. Шиша фан, техника ва кундалик ҳаётда кенг кўламда ишлатилишига қарамасдан, унинг физикасида бир қатор фундаментал муаммолар мавжуд. Масалан, модданинг тузилиши (структураси, яъни атомларнинг фазода ўзаро жойлашуви) унинг физикавий хоссаларига кучли таъсир кўрсатиши фанда яхши маълум. Аммо кўпгина моделлар таклиф қилинганига қарамасдан, шишанинг тузилиши деярли бир аср давомида дунё олимлари ўртасида қизғин баҳсларга сабаб бўлиб келмоқда, чунки кристалл моддаларнинг тузилишини ўрганишда қўлланиладиган асосий экспериментал усуллар (рентген нурлари, электронлар ва нейтронларнинг дифракцияси) шиша таркибининг мураккаблиги ва унинг тузилишида узоқ масофали тартиб йўқлиги учун етарли самара бермайди. Энергетик зоналар модели ва у билан боғлиқ тасаввурларни (заряд ташувчиларнинг эффектив массаси, ҳаракатланувчанлиги) шишага қай даражада қўллаш мумкинлиги ҳам ҳар бир муайян вазиятда асослашни талаб қилади.

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурияти. Турли касалликларнинг олдини олувчи ва уларни даволовчи дори воситаларининг ичида табиий қувват берувчилар муҳим ўрин тутади. Ўзининг ноёб хусусиятлари, даволовчи спектрларининг кенглиги, ножўя таъсири ва қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатларининг ўта камлиги учун қувват берувчи таъсирга эга дори воситалари бир қатор касалликларнинг олдини олувчи ва даволовчи сифатида қўлланилмоқда. Ўсимлик хом ашёларидан олинган эстрогенлар фаоллиги бўйича синтетик усул билан тайёрланган дори воситаларидан қолишмайди. Лекин табиий дори воситаларининг ножўя таъсири анча кам, улар аллергия чақирмайди ҳамда тератоген ва кумулятив хусусиятларга эга эмас. Фитоэстрогенлар тухумдонлар фаолиятининг ўзгариши, аменорея, олигоменорея, ҳайз фаолиятининг ўзгариши, бепуштлик ва бошқа шу каби гинекологик касалликларнинг олдини олиш ва даволашда кенг қўлланилади. Эстроген таъсирга эга воситаларга чорвачилик ва паррандачилик соҳаларида ҳам талаб кучли. Чорвачиликда эстрогенлар чорвалар куюкишини тезлаштиришда ишлатилади. Паррандачиликда эса паррандаларнинг вазнини ошириш ҳамда товуқларнинг тухум қўйиш самарадорлигини оширишда қўлланилади.

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурияти. Пластиклик назарияси туташ муҳитлар механикасининг мустақил йирик йўналишларидан бири саналади. Материалларни мустаҳкамлик имкониятидан тўла ва унумли фойдаланиш, сарфини камайтириш ҳамда оптимал лойиҳалаш учун қўйиладиган талаблар уларнинг пластик деформациялари билан боғлиқ бўлиб, уларни ҳисобга олиш амалиётнинг долзарб масаласи исобланади. Машинасозлик, тоғ-кон ишлари, авиасозлик ва энергетикада ишлатиладиган маҳсулотларни такомиллаштириш, янги онструкцияларни ишлаб чиқиш мураккаб кучланганлик ҳолатида ишлайдиган кўп боғламли жисмларда янги материалларни ҳамда инновацион муҳандислик ечимларни жалб қилишга қаратилган. Муҳандислик амалиётидан келиб чиққан масалалар ечимини топиш туташ муҳитдаги қайтарилмас деформацияларни ҳисобга олиш билан боғлиқ бўлганлиги сабабли, ташқи кучланишларнинг турли ҳолларида материаллар пластик хусусиятларини инобатга олишни тақозо қилади. Бу эса жисмдаги локал кучланишларни бутун ҳажми бўйлаб тақсимланишини ишончли ифодалайди ва шу орқали юк кўтариш қобилиятини ошириш ҳамда катта деформациялар остида конструкциянинг бузилиш хавфини камайтириш усулларини топишга имкон бериши сабабли долзарб ҳисобланади.

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурияти. Мамлакатда картошкадан олинадиган ҳосилдорликни муттасил ошириб бориш учун етиштириш агротехнологиясини доимо такомиллаштириш талаб этилади. Айниқса, юртимизнинг турли тупроқ-иқлим шароитида янги навларни парваришлаш ўзига мос агротехнологияни талаб қилади. Картошкачиликда ялпи маҳсулот ишлаб чиқаришни кўпайтириш ва ҳосилдорликни оширишнинг асосий омилларидан бири янги замонавий уруғчилик тизимини жорий этишдир. Республикамизнинг шўрланган ерларида картошка етиштириш технологиясини минтақалар тупроқ-иқлим шароитларини инобатга олган ҳолда жорий этишга алоҳида эътибор қаратиш мақсадга мувофиқ.

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурати. Замонавий ривожланиш босқичида Ўзбекистонда мотор ёнилғилари истеъмолининг барқарор ўсиш суръати яққол кузатилмоқда, бу эса уларни ишлаб чиқаришда муқобил хом ашёлар ишлатилишини ва анъанавий нефт ресурсларидан самарали фойдаланишни талаб қилмоқда. Шу билан бирга, бутун дунёда намоён бўлаётган нефт хом ашёлари захираларининг тобора камайиб боришга мойиллиги, оғир нефтлар улушининг углеводород хом ашёсини қайта ишлаш ҳажмида кўпайиши, мотор ёнилғиларининг эксплуатацион ва экологик тавсифларига нисбатан талабчанлик ошиши автомобиль бензинлари ва дизель ёнилғилар ишлаб чиқарилишини кенгайтириш учун энергия ресурсларининг муқобил турларини излаб топиш заруратини кун тартибига қўймоқда. Қайд этиш лозимки, ҳозирги кунгача ўсимликлардан олинадиган маҳсулотларни, нефтни қайта ишлаш ва кимё тармоқларининг иккиламчи маҳсулотларини ёнилғига қўшимча сифатида ишлатиш йўли билан бензинлар ва дизель ёнилғилар олиш, мотор ёнилғилари компонентларини максимал даражада ажратиб олиш мақсадида нефт дисперсион тизимларининг физика-кимёвий механикаси назарияси асосида оғир нефтларни қайта ишлаш жараёнлари ўзига хос хусусиятларининг чуқурлаштирилган тадқиқотлари ўтказилмаган, республикамиз конларининг ёнувчи сланецлари смолаларини ажратиб олиш ва муқобил ёнилғи манбалари сифатида фойдаланиш йўллари бўйича тажриба етарли эмас. Метанолни ишлаб чиқариш улкан қувватлари мавжудлиги экологик тавсифлари яхшиланган бензин-метанол ёнилғи аралашмаларини ишлаб чиқариш бўйича комплекс тадқиқот ўтказилишини муҳимлаштиради. Республикамиздаги мавжуд этанол ресурслари, биобутанолни олиш имкониятлари тадқиқот ўтказилишини ва улар асосида бензинларга самарали қўшимчалар ишлаб чиқилишини долзарблаштиради ва талаб қилади. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг «2008-2012 йилларда Ўзбекистон Республикасининг атороф-муҳитни муҳофаза қилиш ишлари дастури тўғрисида» 2008 йил 19 сентябрдаги 212-сонли қарорига асосан нефт ва газ, шу қаторда оғир нефт ресурсларидан оқилона ва комплекс равишда фойдаланиш, экологик тоза ва ресурс тежамкор технологияларни, шу жумладан қайта тикланувчи энергия манбаларидан фойдаланиш технологияларини татбиқ қилиш вазифалари қўйилган.

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурияти. Кичик чаноқ соҳасидаги ўсмалар - репродуктив, менопауза олди ва менопаузадан кейинги даврларда аёлларда энг кўп учрайдиган патологиялардан биридир. Касал-ликнинг нафақат эрта, балки кейинги даврларида ҳам симптоматиканинг юзага чиқмаслиги кўп ҳолатларда патологик жараённинг вақтида аниқлан-маслигига олиб келади. Тухумдон ўсмалари, уларнинг умумий касалланиши таркибида – 14%гача учрайди, ТЎТ (тухумдоннинг ўсмасимон тузилмалари) ва ТХЭЎ (тухумдон хавфсиз эпителиал ўсмалари) – барча тухумдон ўсмаларининг 80%ини ташкил қилади. Тухумдонларнинг хавфсиз ўсмалари ва ТЎТ КХТ-10 (касалликлар халқаро таснифи) бўйича «Тухумдонларнинг хавфсиз ўсма тузилмалари» D27 – ягона кодига мансуб бўлсада, улар турли хил патогенезга эга бўлиб, жараённинг саратонга айланиши ва жинсий аъзолар саратони бўйича ўлим структурасининг шаклланишига турлича ҳисса қўшади. Бу борада ТХЭЎ энг ҳавфлидир, чунки уларнинг саратонга айланиш эҳтимоли анча юқори, беморлар эса кўпроқ ўсма жараёнининг кеч даврларида шифокорга мурожаат қиладилар. Тухумдон ўсмаларининг қайталаниш, тез ўсиш, ёмон сифатли ўсмага айланишга мойиллигининг, юқорилиги касалликнинг этиологияси ва патогенези бўйича аниқ тасаввурларнинг йўқлиги, бошланғич даврларидаги қониқарсиз ташҳисот тухумдон тузилмалари рецидивларининг олдини олиш, репродуктив функцияни тиклаш ва ҳаёт сифатини яхшилаш учун қўшимча текширув ва реабилитацияловчи даволаш усулларини татбиқ этиш зару-ратини туғдиради. Ёмон сифатли ўсмага айланиш борасида тухумдоннинг эпителиал ўсмалари энг хавфли ҳисобланади, улар охир-оқибат тухумдон саратонига айланиши мумкин. Ташҳиснинг ўз вақтида қўйилмаслиги ТЎТ ва ТХЭЎнинг 17% ҳолатда тухумдоннинг хавфли ўсмаларига айланишига сабабчи бўлади, бу юқори ногиронлик ва ўлим, давлат томонидан стационар даволанишга ажратила-диган маблағлар билан боғлиқ бўлиб, дунёнинг барча мамлакатларида нафақат тиббий-ижтимоий, балки иқтисодий ҳам аҳамиятга эга. Бунинг устига, тухумдон саратони бўйича ўлим дунёнинг қатор мамлакатларида охирги ўн йил давомида 36,8%га ошди, яъни бу тухумдон ўсмалари билан оғриган ҳар иккинчи-учинчи аёлдир.

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурияти. Замонавий машинасозликнинг ривожланиши, айниқса қишлоқ хўжалиги техника ва технологиясининг янги авлодини яратиш билан боғлиқдир. Ўзбекистон Республикаси Президенти Ислом Каримов таъкидлаб ўтганларига асосан, ишлаб чиқариш соҳалари ичида энг муҳим йўналишлар қаторига қишлоқ хўжалик машинасозлиги киради ва у республикада пахта комплекси машина ва механизмларни ишлаб чиқаришга асослангандир: «... Пахта Ўзбекистон учун республиканинг мустақиллигини кафолатлайдиган сиёсий ва иқтисодий куч-қудрат манбаидир». Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг «2007-2011 йилларда пахта тозалаш саноати корхоналарини модернизация ва реконструкция қилиш дастури тўғрисида» ги 2007 йил 3 апрелдаги 70-сонли қарорига асосан пахта тозалаш саноатининг ҳозирги бозор иқтисодиёти шароитидаги асосий вазифаси рақобатбардош маҳсулотни дунё талаблари асосида таъминлашдан иборат. Ушбу вазифани ҳал қилишда технологик ускуналар – пахтани дастлабки ишлаш машиналари (пахтани йирик ифлосликлардан тозалагичлар, жинлар, линтерлар, тола тозалагичлар)нинг ўрни муҳим бўлиб, уларнинг ишлаш қобилияти юқори даражада бўлиши энг кўп тарқалган ва муҳим деталлар ишчи органлар – аррали диск ва колосникларнинг чидамлилиги билан аниқланади. Машиналарнинг эксплуатацион чидамлилигини таъминлаш масаласини ечиш учун деталлар чидамлилигини оширишнинг технологик усулларини қўллаш самарали ҳисобланади. Ишлаш жараёнида деталларнинг юза қатламлари механик, иссиқлик, кимёвий ва бошқа интенсив таъсирларда бўлгани учун уларнинг сиртларини оптимал ҳолатлари (эксплуатация шартлари асосида) шакллантиради. Шунинг учун деталларнинг ўз вазифасини бажариш ҳолатини бузилиши кўп ҳолларда сирт қатламидан бошланади, масалан, чарчашдаги ёрилишлар, ейилиш, коррозиялар ва бошқалар ҳисобига бўлади.

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурияти. Ҳозирги кунда портал гипертензияли (ПГ) жигар циррози (ЖЦ) ногиронлик ва ўлимга олиб келувчи сабаблар орасида олдинги ўринлардан бирини эгаллаб турибди. Вирусли гепатитлар билан касалланиш кўрсаткичининг юқорилиги ва ЖЦнинг этиологик омилларидан бўлган алкоголизм, жигарнинг токсик ва дори воситалари билан зарарланиши кабиларнинг ўсиши кўпчилик давлатларда ушбу патологиянинг ижтимоий аҳамиятини анчагина юқори даражага кўтариб юборди. Қизилўнгач ва ошқозоннинг варикоз кенгайган веналаридан қон кетиши ЖЦ ва ПГ асоратлари ичида энг оғири ва башорат қилиб бўлмайдигани бўлиб, у беморларнинг 20-50%ида кузатилади. Геморрагик синдром ривожланганида ўлим кўрсатичи 30-80%ни ташкил қилади. Агар жарроҳлик усулларини қўлламасдан қон кетишни тўхтатиш имкони бўлса, бир йили мобайнида қон кетиш 50-70%, икки йил ичида эса - 80-90% беморларда қайталанади. Шуни таъкидлаш жоизки, 30% беморларда қайталанган қон кетишлар консерватив давога рефрактер бўлади, қон кетиш эса жигар фаолиятининг кескин декомпенсациясига олиб келади. Ўлим кўрсаткичининг бундай юқори бўлиши геморрагик синдром ривожланишининг профилактикасига қаратилган аралашувларни амалга ошириш заруратини келтириб чиқаради, буларнинг ичида портал тизим декомпрессиясининг эндоваскуляр ва жарроҳлик усуллари оптимал ҳисобланади.

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурияти. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2010 йил 15 декабрдаги ПҚ-1442–сонли «2011–2015 йилларда Ўзбекистон Республикаси саноатини ривожлантиришнинг устувор йўналишлари тўғрисида»ги қарорига асосан саноат ишлаб чиқаришининг самарадорлигини ошириш биринчи навбатдаги масалалардан ҳисобланади. Шунинг учун «FOTON» ОАЖ ишлаб чиқарилаётган кучланиш чеклагичлари, юқори частотали тўғрилагич диодлар ишлаб чиқариш таннархини ва харажатларини пасайтириш уларнинг параметрларини яхшилаш ва ишончлилигини ошириш ҳамда улар технологиясини оптималлаштириш каби мақсадли ишларни олиб боришни кўзда тутади. Бу эса маҳсулот рақобатбардошлигини оширишнинг муҳим омили бўлиб, эришилган бозор эҳтиёжларини сақлаш ва янги харидорлар топиш манбаи ҳисобланади.

Актуальность и востребованность темы диссертации. Одной из клю-чевых проблем комплексных мероприятий антикризисной программы, разработанной под руководством Президента Республики Узбекистан Ислама Каримова, является следующее «...В первую очередь, это дальнейшее ускоренное проведение модернизации, технического и технологического перевооружения предприятий, широкое внедрение современных гибких технологий. Это прежде всего касается базовых отраслей экономики, экспорто-ориентированных и локализуемых производств. Ставится задача ускорения реализации принятых отраслевых программ модернизации, технического и технологического перевооружения производства, перехода на международные стандарты качества, что позволит обеспечить устойчивые позиции как на внешнем, так и на внут-реннем рынках».

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурияти. «Алпомиш» достони ўзбек халқи ижодий даҳосининг бебаҳо бадиий ёдгорлиги бўлиб, унда қаҳрамонлик, мардлик, она Ватанга муҳаббат, эл-юрт ҳамжиҳатлиги ва фаровонлиги ғоялари тараннум этилган. Достоннинг ўзбек бахшилари эпик репертуаридаги барча вариант ва версияларида ватанпарварлик, жасорат, юртсеварлик, бирдамлик ва бунёдкорлик улуғланган. Халқнинг миллий ифтихорига айланган бу муҳташам эпос асрлар давомида ҳар бир кишига жуда катта руҳий-маънавий қувват бахш этиб келмоқда. Шунинг учун ҳам «Алпомиш» ўзбек халқининг миллий ўзлиги ва шарафли тарихий тараққиётини ўзида бадиий акс эттирган бебаҳо қаҳрамонлик достони сифатида эъзозланади. Зеро, Ўзбекистон Республикаси Президенти И.Каримов: «Халқимиз азалдан ўз вужуди, ўз томирида мавжуд илоҳий қудратга муносиб бўлмоққа интилиб, ўз ўғлонларини мардлик ва ҳалоллик, жасурлик руҳида, эл-юрт учун жонини ҳам аямайдиган асл паҳлавонлар этиб тарбиялаб келган. Шу маънода халқ оғзаки ижодининг ноёб дурдонаси бўлмиш «Алпомиш» достони миллатимизнинг ўзлигини намоён этадиган, авлодлардан-авлодларга ўтиб келаётган қаҳрамонлик қўшиғидир. Агар халқимизнинг қадимий ва шонли тарихи туганмас бир достон бўлса, «Алпомиш» ана шу достоннинг шоҳ байти, десак, тўғри бўлади» , – деб ёзган эди.